Home Đọc Tháng 10 và lưu ý dưỡng sinh theo Ayurveda

Tháng 10 và lưu ý dưỡng sinh theo Ayurveda

Khí hậu của tháng 10

Khí hậu của tháng 10 rất khó đoán nên hãy nhớ mang thêm áo khoác để tránh bị “cảm lạnh” nếu nhiệt độ giảm đột ngột. Đêm mát mẻ trong khi ngày vẫn có thể giữ một chút hơi ấm cùng gió. Bề mặt đất khô dần và co lại cùng với cái se lạnh. Do không khí khô, dẫn đến bên trong cơ thể cũng xuất hiện tình trạng héo hon.

Tâm lý tháng 10 theo Ayurveda

Yếu tố ether/không gian trở nên rõ ràng hơn vào mùa thu. Cái lạnh sắp tới khiến chúng ta hướng sự chú tâm vào mái ấm, nuôi dưỡng mong muốn được về nhà. Chúng ta tự nhiên muốn ôm ấp và tận hưởng thời gian với những người thân yêu, chẳng hạn như cùng xem phim vào buổi tối. Mùa thu gắn kết các gia đình lại với nhau.

Tháng 10 trong cơ thể bạn theo Ayurveda

Để giữ nhiệt, cơ thể bạn rút máu từ bề mặt da và tứ chi vào phủ tạng (trung tâm). Hiệu ứng này làm cho làn da trông nhợt nhạt và xám xịt so với độ sáng của mùa hè. Bạn có thể cảm thấy mỏi cơ bắp và lạnh tứ chi. Thời tiết lạnh hơn và ngày ngắn hơn khiến bạn cảm thấy muốn ngủ đông. Tháng 10 là thời điểm tốt để nghỉ ngơi nhiều hơn và mang tất ấm.

Mức năng lượng

Mỗi dosha đều gặp những ảnh hưởng cụ thể do sự thay đổi của khí hậu. Thời tiết mát mẻ hơn là một sự nhẹ nhõm đối với tạng Pitta. Đặc tính nhờn, ấm của Pitta được cân bằng bởi không khí khô và mát. Những đêm dài hơn mang lại nhiều thời gian hơn dưới ánh trăng yên bình cho Pitta và là cơ hội để sạc lại năng lượng đã cạn kiệt sau một mùa hè sôi động.

Thể tạng Kapha sẽ cảm thấy sống động và sảng khoái bởi sự khô ráo và nhẹ nhàng của mùa thu, giúp loại bỏ độ ẩm dư thừa, sự nặng nề và tắc nghẽn của mùa hè nóng ẩm. Nhiệt độ giảm và đêm dài hơn sẽ là thách thức lớn nhất mà cá nhân Kapha phải đối mặt trong những ngày sắp tới.

Đối với thể tạng Vata, mùa thu có khả năng dẫn đến mất cân bằng vì làm trầm trọng thêm đặc tính khô, lạnh nhẹ và di động của Vata. Người tạng Vata sẽ cần có một chế độ chăm sóc sức khỏe vô cùng cẩn thận để ngăn ngừa bệnh tật.

Cảm giác thèm ăn

Khi máu quay trở lại trung tâm, dạ dày sẽ được tiếp cận với nhiều máu hơn do đó tăng cảm giác thèm ăn. Đây là một biểu hiện tự nhiên do cơ thể bạn đang cố gắng bồi đắp một lớp chất béo cách nhiệt trên da để giúp cơ thể giữ ấm trong mùa đông. Tăng lượng mỡ bề mặt da cũng là tăng khả năng miễn dịch – nếu không có nó, bạn có thể bị cảm lạnh, điều thường thấy khi nhiệt độ giảm mạnh vào đầu thu.

Thể tạng Kapha có thể sẽ phải vật lộn nhiều hơn bình thường với cảm giác thèm ăn đồ ngọt quá đà vào thời điểm này trong năm. Mùa tự nhiên gây ra tình trạng ăn quá nhiều, vì vậy hãy coi chừng!

Thể tạng Pitta có thể thấy mình đói cồn cào vào thời điểm này trong năm. Nhưng họ có đủ khả năng để thưởng thức những thức ăn nặng (nhiều chất và khó tiêu) hơn để nuôi dưỡng quá trình trao đổi chất cao sau những bữa ăn nhẹ suốt mùa hè. Họ nên làm theo sự dẫn dắt của dạ dày và thưởng thức những món ăn bổ dưỡng hơn để tránh bị “đói”.

Thể tạng Vata cũng sẽ thấy ngon miệng hơn, nhưng đáng tiếc là hệ tiêu hóa của họ vẫn còn yếu. Họ nên uống một cốc nước ấm pha chút muối gừng, chanh để cơ thể đủ nước trước bữa ăn, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa. Người Vata nên ăn thức ăn dễ tiêu hóa nhưng vẫn đủ chất.

Da, Giấc ngủ & và những vấn đề khác

Da và niêm mạc của bạn có thể bắt đầu bị khô do những cơn gió mùa thu. Điều này có thể mang lại cảm giác nhẹ nhõm cho các tạng Pitta và Kapha vốn có đặc tính nhờn tự nhiên, tuy nhiên những người thuộc tạng Vata có thể cảm thấy khô héo và thiếu độ ẩm. Mọi người đều dễ bị ho khan, táo bón hoặc trầm trọng thêm các tình trạng da như chàm. Ở những nơi khô hạn, tình trạng mất ngủ sẽ rất phổ biến – đặc biệt là đối với người tạng Vata. Họ tăng lượng chất béo tốt cho chế độ ăn uống của mình. Để chống lại tình trạng khô da và tăng cường khả năng miễn dịch cho mùa thu, tạng Vata đặc biệt cần bôi dầu cho da thường xuyên bằng cách sử dụng kỹ thuật abhyanga Ayurveda. Họ nên giữ đủ nước bằng cách nhấm nháp nước ấm hoặc trà thảo mộc cả ngày và tránh các chất lợi tiểu như caffein, những thứ sẽ khiến cơ thể khô kiệt và mệt mỏi.

Thiết lập thói quen tốt cho tháng 10 theo Ayurveda

Vì hệ thống thần kinh rất dễ bị phân tán vào mùa thu, hãy cảnh giác với thói quen của bạn. Tháng 10 là thời điểm bắt đầu an cư cho mùa đông. Hãy ăn thức ăn nóng, nấu chín vào các bữa ăn bình thường. Lên kế hoạch cho bữa ăn của bạn vào đêm hôm trước. Hãy chắc chắn đi ngủ trước 10:00 tối. Đi ngủ và rời giường vào cùng một thời điểm mỗi ngày, ngay cả khi bạn không ngủ. Tháng 10 là thời điểm cá nhân dễ bị mất cân bằng Vata nên chỉ nên chọn những hoạt động nhẹ nhàng, dưỡng sinh.

Tháng 10 là thời điểm cần tránh đi du lịch và thay đổi, vì khí hậu đã có rất nhiều thay đổi. Hãy cùng chia sẻ một bữa ăn, ngồi bên đống lửa, tổ chức một đêm thủ công hoặc cuộn tròn với một cuốn sách hay và người bạn yêu. Tốt nhất là tránh bị kích thích quá mức, nhưng quá nhiều thời gian ở một mình cũng có thể dẫn đến lo lắng và thiếu căn cứ.

Như đã đề cập, đây là thời điểm quan trọng nhất trong năm đối với abhyanga (massage với dầu). Hãy làm điều này trước khi tắm để đảm bảo làn da mềm mại, dẻo dai và cải thiện khả năng miễn dịch. Dầu mè là tốt nhất cho thể tạng Vata, olive cho tạng Kapha, và dầu hướng dương hoặc dầu dừa cho Pitta.

Giữ ấm! Mặc đủ ấm, kiếm một đôi dép tốt, chặt củi, phủi bụi cho đôi ủng mùa đông của bạn. Hãy chuẩn bị cho bản thân và không gian sống của bạn sẵn sàng cho mùa đông với bất cứ thứ gì bạn cần để luôn ngon miệng.

Chế độ ăn cho tháng 10 theo Ayurveda

Tiêu chí cho chế độ ăn uống tháng 10 là nuôi dưỡng cả thể chất và tinh thần. Thức ăn ấm, nhiều dầu sẽ giúp xây dựng khả năng miễn dịch và chuẩn bị nguồn dự trữ của cơ thể cho mùa đông đồng thời xoa dịu lo lắng và sự cô đơn. Hương vị ngọt ngào bổ dưỡng, tạo nền tảng và giúp bạn xây dựng sức mạnh. Vị mặn sẽ giữ cho cơ thể ẩm và ngậm nước.

Thêm một chút nước cốt chanh hoặc một chút giấm để mang lại vị chua dịu cho chế độ ăn. Một chút vị chua sẽ giữ cho vòm miệng ẩm ướt và kích thích tiêu hóa.

Ăn thức ăn khi còn ấm – điều này có nghĩa là cần thay món salad bằng một món súp ấm. Bí ngô, trứng, ghee, sữa ấm, bí ngô, rau củ, quả hạch, hạt, nước hầm xương và thịt bò sẽ cung cấp chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn cần để xây dựng một lớp chất béo bảo vệ, cách nhiệt trước mùa đông. Bạn cũng có thể thêm một lượng lớn các loại dầu chất lượng tốt như ghee và dầu dừa vào các món ăn của bạn.

Thực phẩm cay có thể khiến bạn cảm thấy ấm khi ăn, nhưng chúng sẽ làm giãn mạch máu trên da, khiến bạn dễ bị cảm lạnh. Hãy giữ nhiệt bằng cách tránh các loại thực phẩm đặc biệt cay vào mùa thu, đặc biệt là ớt. Sử dụng vừa phải các loại gia vị như muối, gừng, bạch đậu khấu, quế, đinh hương, hạt tiêu đen, tỏi, hành tây và cỏ xạ hương sẽ giúp hỗ trợ tiêu hóa những thức ăn nặng hơn của mùa thu, và nhớ mặc quần áo ấm để bảo vệ làn da của mình.

Quế và tiêu đen giúp làm ấm phần trung tâm của bạn

Với những cơn gió mát của mùa thu, bạn có thể thấy cơ thể mình lạnh và khao khát sự ấm áp và thoải mái. Chiến đấu với cái lạnh có vẻ như là một việc làm cần thiết khi mùa thu đang dần chuyển sang mùa đông. Quế là một thảo dược dễ kiếm ngay trong bếp, giúp làm ấm chân tay. Với tác dụng kích thích tuần hoàn, quế sẽ làm ấm máu và cơ thể bạn sẽ trở nên ấm áp với hương vị ngọt ngào của nó. Giống như hầu hết các loại gia vị cay, quế kích thích tiêu hóa. Đây là một gia vị được yêu thích để cân bằng đặc tính nặng, ẩm của sữa. Chất kháng khuẩn của quế cũng làm giảm khí và quá trình lên men trong ống tiêu hóa.

Quế không chỉ giúp ấm tay chân mà còn kích thích tuần hoàn khắp cơ thể, đặc biệt là phổi và khớp. Vị cay nồng của quế làm ấm phổi và hóa lỏng dịch nhầy tắc nghẽn. Bạn có thể nhận thấy rằng khi bạn pha trà với quế, một chất đặc, dính sẽ lắng xuống đáy cốc của bạn. Đặc tính dính này được các nhà thảo dược gọi là chất làm dịu và giúp bạn tống ra bất kỳ chất nhầy đặc (giống kapha) nào dính vào ống phế quản. Bản chất làm dịu của quế có nghĩa là nó cũng bao phủ và làm dịu họng. Để có kết quả tốt nhất, hãy súc miệng bằng nước pha quế hoặc vắt một lát chanh vào trà thảo mộc với ¼ thìa cà phê quế.

Hạt tiêu đen sẽ giúp cải thiện lưu thông thông qua giãn mạch. Đây là một loại gia vị tống hơi (đuổi khí) và rất hữu ích trong trường hợp lạnh, chướng bụng. Tiêu đen nhẹ nhàng làm ấm và tiêu hóa mà không bị kích thích quá mức hoặc quá nóng như ớt. Bạn có thể thêm nó, cùng với quế, vào trà sữa nóng buổi sáng để giúp máu lưu thông, tâm trí tập trung và quá trình tiêu hóa của bạn được kích hoạt. Tiêu đen, nghệ, và quế là những gia vị lý tưởng cho mùa thu vì chúng không làm bạn đổ mồ hôi. Cần thận trọng với các loại gia vị gây đẩy nhiệt lên bề mặt – chẳng hạn như đinh hương. Việc sử dụng gia vị có tính bốc, đẩy nhiệt này cho tác có thể hữu ích trong hỗ trợ tiêu hóa, nhưng nếu sử dụng quá mức sẽ gây mất nhiệt qua da.

Tháng 10 là thời điểm chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của thiên nhiên. Nhưng đừng quên, một sự biến đổi bên trong cơ thể bạn cũng đang diễn ra, và bạn phải thích nghi theo đó để giữ gìn sức khỏe. Tính chất khô, thô, lạnh và gió của mùa thu cũng có thể biểu hiện trong cơ thể bạn khi Vata dosha tăng lên. Bằng cách dành thời gian để điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường tiêu hóa và duy trì thói quen, bạn sẽ có thể dễ dàng vượt qua sự thay đổi của mùa này.

Sophia Ngo.

“Lịch sử các lý thuyết truyền thông”: thao túng hay khách quan

Tôi muốn mượn cuốn sách “Lịch sử các lý thuyết truyền thông” (Armand & Michèle Mattelart – dịch giả Hồ Thị Hòa, Trần Hữu Quang hiệu đính) để trò chuyện đôi chút về vấn đề truyền thông (communication). Truyền thông trong suốt thế kỷ 20 đã đóng vai trò quan trọng ngang ngửa với năng lượng hạt nhân trong sự tác động đến thế giới và sức mạnh cũng như sức hủy diệt của nó vẫn chưa thực sự lường tính được.  Sự phát triển

[Bài giảng Kinh tế học đô thị của Edward Glaeser] #3: Sự tương ứng cung và cầu

Mời các bạn cùng theo dõi video số 3 của Crash course Kinh tế học đô thị, một khóa học rất ngắn và thú vị về Kinh tế học đô thị ở mức độ cơ bản. Tiếp nối bài học lần trước, trong video mới này, Giáo sư Edward Glaeser đặt hai đường biểu thị mức cung và mức cầu lên cùng đồ thị, qua đó xem xét số lượng và mức giá nhà đất sẽ biến đổi ra sao khi mức thu nhập và

Minh Hùng

13/01/2023

CÁNH BUỒM ĐỎ THẮM – KHI GIẤC MƠ TRỞ THÀNH HIỆN THỰC

Ước mơ từ những ngày còn bé của tôi là được dong buồm ra khơi, sống một cuộc sống tự do, lênh đênh trên mặt biển. Tôi sẽ là một chú thủy thủ học việc, một tay phụ bếp, một thuyền trưởng lão làng, hay một tay cướp biển,… Dù là ai đi nữa, cuộc sống trên biển vẫn luôn hấp dẫn đứa trẻ mơ mộng hơn cuộc sống giữa bốn bức tường tầng hai với bốn cánh cửa sổ luôn đóng kín. Thế nhưng,

Chân dung linh hồn của Paris – Edith Piaf

Hầu hết mọi người biết đến Edith Piaf như là ca sĩ vĩ đại nhất của nước Pháp.  Sau khi qua đời hàng thập kỷ, bà vẫn là tượng đài được kính trọng, "Chim sẻ" (Piaf trong tiếng Pháp nghĩa là Chim sẻ) gần như đã trở thành chuẩn mực cho mọi ca sĩ, cả nam và nữ, những thế hệ hậu bối sau này. Thế mạnh của Edith Piaf không nằm nhiều ở kỹ thuật, hay chất giọng trong trẻo mà nằm ở độ
le-ai

Lê Ái

10/11/2016

Chris Wellisz giới thiệu về Edward Glaeser của Harvard, người coi đô thị hóa là con đường dẫn đến thịnh vượng

Lớn lên ở thành phố New York vào những năm 1970, Edward Glaeser chứng kiến những đô thị lớn đang suy tàn. Tội phạm tăng vọt. Rác chất đống trên vỉa hè khi các công nhân vệ sinh đình công vì bất mãn. Thành phố đang đứng trên bờ vực phá sản. Vào giữa những năm 1980, không khó để thấy New York phục hồi trở lại. Nhưng nơi đây vẫn có thể là một nơi đáng sợ; một vụ án mạng giết ba người

Nguyen Water

12/12/2023