Home Đọc Những cuốn sách giúp bạn hiểu hơn về truyền thống tâm linh ở Việt Nam

Những cuốn sách giúp bạn hiểu hơn về truyền thống tâm linh ở Việt Nam

Việt Nam là một vùng đất giao thương, đồng thời cũng là nơi giao hòa của nhiều nền văn hóa, nhiều tín ngưỡng tâm linh.

Việt Nam là một vùng đất giao thương, đồng thời cũng là nơi giao hòa của nhiều nền văn hóa, nhiều tín ngưỡng tâm linh. Tại đây,  tín ngưỡng dân gian được đắp thêm nhiều lớp chính trị trong suốt quá trình mở đất; tín ngưỡng nhất thần đan xen với tín ngưỡng đa thần và tín ngưỡng bái vật giáo cùng với những màu sắc huyền bí với bùa chú, phép thuật, tiên tri, giao kết thần thánh…v…v… Là một khu vực với nhiều biến động dân cư (người Lạc Việt, người Mân Việt, người Naga, người Thục, người Hán…) đã tạo thành một hệ thống tín ngưỡng vừa đan xen nhau, vừa mâu thuẫn nhau lại vừa bổ trợ cho nhau. Tuy nhiên, quá trình phức tạp này gần như không được ghi chép lại chi tiết suốt một chiều dài lịch sử 1000 năm. Thời phong kiến chỉ có 2 cuốn mang tính chất chép lại truyện kể dân gian là “Lĩnh Nam chích quái” và “Việt điện u linh”, phải đến đầu thế kỷ 20, tín ngưỡng tâm linh Việt Nam mới được xem như một đối tượng cần phải nghiên cứu nghiêm túc.
#1. Văn hóa, tín ngưỡng và thực hành tôn giáo người Việt – Leopold Cadiere
“Văn hóa, tín ngưỡng và thực hành tôn giáo người Việt” của giáo sĩ Leopold Cadiere là cuốn sách đồ sộ nhất nghiên cứu về tín ngưỡng tâm linh Việt Nam. Là một giáo sĩ hợp tác với Viện Viễn Đông Bác Cổ, Leopold Cadiere đã dành rất nhiều công sức tập hợp tư liệu và nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, kiến trúc của Việt Nam, và đặc biệt là tôn giáo. Trong cuốn sách này, ông bóc từng lớp tư tưởng, văn hóa, chính trị để tìm ra tâm thức cổ sơ trong các nhóm dân cư tại Việt Nam. Ông cũng ghi chép rất kỹ lưỡng về các vị thần, vong hồn có sức ảnh hưởng ở các địa phương. Ngoài ra, thông qua các nghiên cứu về tập tục, kiến trúc, ông lý giải cho ta thấy tín ngưỡng tâm linh ấy đã tác động đến tâm thức của người dân ra sao. Đi xa hơn thế, ông đã đúc rút được vũ trụ quan và nhân sinh quan của người Việt, đó là những nhận định đáng quý rất đáng để tham khảo.
#2. Sự thờ phụng thần thánh ở Việt Nam – Nguyễn Văn Huyên
Nguyễn Văn Huyên là nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa có mối quan tâm đặc biệt đến đời sống dân gian của Việt Nam, trong đó “Sự thờ phụng thần thánh ở Việt Nam” là ví dụ điển hình nhất. Những ghi chép của Nguyễn Văn Huyên cho ta thấy những góc khuất trong quá trình tiếp biến văn hóa tâm linh ở đất ta (ví dụ như tư liệu của ông cho biết về cuộc xung đột giữa tín ngưỡng thờ Liễu Hạnh và pháp tu Nội Đạo Tràng dẫn đến việc Liễu Hạnh dù thua trận nhưng lại được thờ nhiều hơn ở miền Bắc). Tuy nhiên, không hiểu tại sao cuốn sách này của ông không được phổ biến rộng rãi.
#3. Thần, người và đất Việt – Tạ Chí Đại Trường
“Thần, người và đất Việt” của Tạ Chí Đại Trường sẽ gây shock với những người đọc bởi các luận giải mạnh dạn của ông về nguồn gốc các vị thần cổ xưa ở miền Bắc Việt Nam như thần Cao Lỗ, Phù Đổng Thiên Vương, Sơn Tinh…v…v… Cuốn sách này còn ghi chép và lý giải các dòng du nhập và biến chuyển trong tín ngưỡng dân gian ở Nam bộ một cách khá kỹ lưỡng. Sách không đi vào các chi tiết mà quan trọng ở cách lý giải, cho ta một góc nhìn tham khảo để hiểu hơn về các lớp văn hóa.
#4. Việt điện u linh & Lĩnh Nam chích quái
“Việt điện u linh” (1329) được cho là tác phẩm của Lý Kế Xuyên, một quan trông coi việc tế tự dưới triều Trần Hiến Tông. Sách viết về 27 vị thần được thờ trong các đền miếu thời Lý – Trần. Cũng ở thời Trần Hiển Tông, tác phẩm “Lĩnh Nam chích quái” được cho là của Trần Thế Pháp cũng được ra đời. “Lĩnh Nam chích quái” gồm 22 truyện ghi chép các thần tích từ họ Hồng Bàng cho đến các vị thần, các vị tăng đạo, các truyện kỳ dị, các sự tích liên quan đến phong tục, tập quán. Đây là hai tư liệu được nhiều nhà nghiên cứu tín ngưỡng tâm linh Việt Nam sử dụng để làm trích dẫn nguồn.
Cáo Hà Thành

SÁCH HAY TRONG NƯỚC TUẦN TỪ NGÀY 20 THÁNG 12 ĐẾN 26 THÁNG 12 NĂM 2021: BHAGAVAD GITA, NHỮNG VỆ THẦN CỦA TUỔI THƠ, PIERRE BOURDIEU MỘT DẪN NHẬP… & TRẦM CẢM MÙA ĐÔNG

Trong dịp lễ Giáng Sinh năm 2021, thị trường xuất bản sách chiêu đãi những con mọt sách bằng những ấn phẩm sách phổ thông hữu ích, đủ để chúng ta có thể đón dịp Giáng Sinh đầy xúc cảm và màu sắc. Các sự kiện tri thức vẫn hoạt động trực tuyến sôi nổi như thường lệ với các chủ đề quen thuộc về sức khỏe, môi trường, văn học...  Mời các bạn cùng theo dõi. Sách học thuật thú vị 1. Thư Books

Trần Cúc

27/12/2021

Văn hóa hưởng lạc của nhà Nho tài tử Việt Nam (5): “Một mối chung tình tan mấy mảnh”

(*) Tiêu đề trích thơ Phạm Thái b. Tình: Phạm Thái si tình Nói đến “tài tử”, không thể không nhắc đến yếu tố “tình”. Mà người nổi tiếng về “tình” nhất thời kỳ này là Phạm Thái (1777-1813) với mối tình si với nàng Trương Quỳnh Như. Họ Phạm có tài làm thơ nôm và nổi tiếng về thơ tình yêu. Khi Tây Sơn dấy lên, cha là Thạch Trung hầu, vốn đã làm quan với nhà Lê, có dự vào công cuộc cần

Thư Sinh

03/02/2020

“HÓA THÂN” CỦA KAFKA: BI KỊCH CỦA CON NGƯỜI CÁ NHÂN KHI BỊ ĐÓNG KHUNG TRONG CÁI NHÌN CỦA XÃ HỘI

Từ trước đến nay, Hóa thân của Kafka vẫn được xem như là cuốn sách hàm chứa nhiều lớp nghĩa: Phản ánh mối quan hệ cha-con, thế giới bị đồng tiền chi phối, sự thay đổi (chủ động hay bị động), hoặc sự lạc lõng của con người giữa những người thân, đồng nghiệp… Người đọc đọc cuốn tiểu thuyết vẫn thường rơi vào cảm xúc hụt hẫng, buồn trùng xuống khi câu chuyện kết thúc, cũng là khi biết bao suy nghĩ về số

Thư Sinh

12/10/2019

CHỦ NGHĨA CỔ ĐIỂN VÀ TÂN CỔ ĐIỂN

Chủ nghĩa Cổ điển (Classicism) và Tân Cổ điển (Neoclassicism) là hai khái niệm được sử dụng để ám chỉ những tác phẩm, tư tưởng được sáng tác theo phong cách Hy Lạp và La Mã ở Phương Tây. Các tác phẩm thuộc trường phái Tân Cổ điển là những tác phẩm thời sau nhưng lấy cảm hứng từ Hy Lạp và La Mã. Tuy nhiên, hai thuật ngữ Cổ điển và Tân Cổ điển đôi khi lại được sử dụng lẫn lộn với nhau.

Minh Phi

09/11/2019

William Joyce và ảnh hưởng của ông trong đời sống tinh thần của trẻ thơ trong thế kỷ 21

Ngày nhỏ, khi được bao bọc trong tâm thức hồn nhiên và sống động của tuổi thơ, tôi đã hỏi mẹ tôi một câu hỏi – câu hỏi mà tôi cho rằng đó là một trong những điều thật sự quan trọng trong đời: “Có thần tiên không hở mẹ?” Và mẹ tôi đáp: “Có”. Từ đó tôi vẫn luôn tin rằng, sự kì diệu là tràn đầy khắp mọi nơi, ẩn sau mỗi rặng cây, bông hoa, hạt mưa rơi, mỗi buổi sớm mai