Trong cuốn sách xuất bản năm 2020 của mình, “The Alchemy of Us”, Ainissa Ramirez đã khám phá ra tầm quan trọng của những phát minh vật chất đã định hình quá trình trải nghiệm của con người.
Một ngày lễ hợp nhất
Không phải lúc nào lễ Giáng Sinh cũng tồn tại như cách mà chúng ta biết ngày nay. Ông già Noel và những con tuần lộc của ông không xuất hiện ngay sau năm Chúa Trời giáng sinh; trẻ em đã phải đợi ít nhất hơn ba thế kỷ thì mới đến Giáng sinh. Đến những năm 1800, ngày lễ này đã tiếp thu và kết hợp nhiều yếu tố khác nhau của truyền thống tôn giáo và ngoại giáo châu Âu, mang hình thức dễ nhận biết đối với con mắt hiện đại của chúng ta thông qua việc xuất bản A Christmas Carol của Charles Dickens ở Anh vào năm 1843. Với cuốn sách của Dickens— và các nhân vật quen thuộc bất diệt của nó là Ebenezer Scrooge và Tiny Tim— phần cuối cùng của dịp lễ mùa đông truyền thống này đã hoàn tất.
Bất chấp việc được chào đón nhiệt liệt ở các nước khác, lễ Giáng sinh không được phổ biến cho lắm khi đến Hoa Kỳ. “Họ coi trọng Năm mới hơn Giáng sinh”, Bà Jane Ann Brown một-trăm-linh-một-tuổi nói với tờ New York Times vào năm 1894. Bà Brown đã chứng kiến sự thay đổi của ngày lễ này trong suốt cuộc đời đằng đẵng của mình. Khác với ngày nay, những gì bà từng thấy là người dân New York không suy nghĩ nhiều về Giáng sinh. Và không chỉ mình họ như vậy.
Ở Philadelphia, Giáng sinh bắt đầu như một dịp lễ không lành mạnh, trong đó những kẻ say xỉn xuống đường xin tiền. Các nhà máy đóng cửa trong mùa đông khiến công nhân hết tiền, vì vậy những “âm hồn thất nghiệp” này đã lợi dụng dịp lễ để đến nhà những người giàu có biểu diễn quyên tiền. Phong tục ca hát khất thực này cuối cùng đã phát triển thành một hành động ca ngợi thú vị hơn nhiều. Tóm lại, Giáng sinh sau đó đã được nâng tầm và định hình để phù hợp với các giá trị của tầng lớp trung lưu, trở thành thời điểm “tặng quà, chất đầy đồ dự trữ, và bữa tối gia đình,” như Giáo sư Susan Davis đã viết.
Sự biến chuyển của Giáng sinh được chứng minh bằng số lượng bài hát mừng Giáng sinh được tạo ra trong khoảng thời gian này, bao gồm:
1839 Joy to the World
1840 Hark! The Herald Angels Sing
1847 O Holy Night
1850 It Came upon a Midnight Clear
1857 We Three Kings
1857 Jingle Bells
1868 O Little Town of Bethlehem
Nhưng cũng có một phần đen tối trong sự biến chất của ngày lễ này. Nhà sử học Penne Restad nói rằng Giáng sinh đã bị biến thành một dịp tặng quà để duy trì nền kinh tế. Và cách tốt nhất để vận chuyển sản phẩm, quà và đồ Giáng sinh là đường ray thép.
Những mảnh ghép Giáng sinh được khâu lại với nhau thành một tấm thảm khổng lồ. Đầu tiên là cây Giáng sinh, việc bán nó đã trở thành một ngành kinh doanh phát đạt vào thế kỷ 19. “Hiện đang có một thị trường mà sự cạnh tranh gay gắt và giao dịch sát sao nhất có thể tìm thấy ở bất kỳ sàn giao dịch thương mại nào,” tờ New York Times năm 1893 cho biết, “thị trường này chỉ giao dịch cây thông Noel”. Từ đầu tháng 12 cho đến ngày Giáng sinh, các đại lý từ Maine đã bán cây ở các thành phố. Mặc dù điều này không phải là hiếm ngày nay, nhưng việc bán cây thông Noel đã trở nên đáng chú ý vào thời điểm đó. Những cây thông Noel này được vận chuyển bằng tàu hỏa từ Maine đến Thành phố New York trên đường ray thép.
Cùng với cây thông Noel là tấm thiệp Giáng sinh. Năm 1882, một viên chức bưu điện đã nói: “Cách đây bốn năm, thiệp Giáng sinh là một thứ hiếm có. Sau này, công chúng trở nên cuồng nhiệt và công việc kinh doanh dường như ngày càng phát triển hơn mỗi năm.” Thành phần cuối cùng trong việc pha chế ngày lễ là truyền thống tặng quà. Tờ New York Times đã tuyên bố vào năm 1890 rằng có “một trận dịch tặng và nhận quà”. Không phải ai cũng hài lòng với cách Giáng sinh đang diễn ra. “Xu hướng [trong dịp lễ này] dường như là xa hoa, gần như liều lĩnh trong chi tiêu,” tờ New York Times cho biết vào năm 1880, “Mọi người thuộc mọi tầng lớp đều ganh đua với nhau về mức độ đắt đỏ của những món quà của họ.” Bất chấp những ý kiến đạo đức này, xã hội vẫn bị cuốn theo động lực thúc đẩy bởi những đoàn tàu chở đầy cây thông Noel, thiệp Giáng sinh và quà Giáng sinh vận chuyển trên đường ray thép.
Một số học giả cho rằng Hoa Kỳ đã bị chia cắt sau Nội chiến và cái chết của Lincoln, và cần có một sự thống nhất vĩ đại. Dịp lễ mùa đông này được ấp ủ để phục vụ như một sự kết nối đất nước. Sử dụng đường ray, kinh doanh và đường sắt đã chắp nối tác phẩm Giáng sinh này lại với nhau. Mua sắm là một phần của văn hóa Mỹ, và đường ray thép cho phép mua sắm. Các đoàn tàu mang sản phẩm đến và các đoàn tàu đưa mọi người đến các cửa hàng để mua những sản phẩm này, tạo ra một hệ thống tuần hoàn. Giáng sinh cung cấp nhịp đập nhanh. Giáng sinh mà chúng ta biết được sinh ra trong một phòng họp, được bọc trong thép. Bằng chứng khác về cách thương mại sản xuất Giáng sinh đến từ việc nhìn vào vị trí của Lễ tạ ơn trên lịch. Abraham Lincoln tuyên bố ngày thứ Năm cuối cùng của tháng 11 là ngày lễ quốc gia. Nhiều thập kỷ sau, Franklin D. Roosevelt, theo sự thúc giục của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và những người vận động hành lang cho các cửa hàng bách hóa, đã dời Lễ Tạ ơn lên một tuần vào ngày thứ Năm của tuần thứ ba trong tháng 11. Sự thay đổi này kéo dài mùa Giáng sinh và cho mọi người nhiều thời gian hơn để mua sắm. Với nét bút của tổng thống, các đoàn tàu lao qua đường ray, hoan hỉ mang quà của ông già Noel đến cho các cô, cậu bé và giúp chúng tận hưởng kỳ nghỉ mà chúng — và thép — đã góp phần tạo ra.
Năm 1884, tạp chí Science tuyên bố rằng quy trình của Henry Bessemer là “một phát minh đã cách mạng hóa hoàn toàn một số ngành công nghiệp vĩ đại nhất của loài người chỉ trong một phần tư thế kỉ ngắn ngủi.” Khi thép trở nên dồi dào, nó được sử dụng trong các tuyến đường sắt để liên kết đất nước với nhau. Đất nước cần một người kết nối mạnh mẽ, và ví dụ đầu tiên là một người đàn ông vĩ đại tên là Lincoln. Một vật liệu có tên là thép cũng đã kết nối đất nước, nhưng theo một cách khác. Đầu tiên, hỗn hợp nóng chảy giữa carbon và sắt của Bessemer đã nén không gian và sau đó xây dựng nhiều tác phẩm gây tò mò từ các thành phố đến thương mại cho đến lễ Giáng sinh mà chúng ta biết, đẩy xã hội của chúng ta vào thời đại đặc biệt và phức tạp này.
Ainissa Ramirez
Bài gốc: https://bigthink.com/the-past/alchemy-of-us/
Người dịch: Cụt Đuôi
Ngân sách dịch bài này được trích từ doanh thu của
Toàn Tập NHỮNG VỆ THẦN CỦA TUỔI THƠ
bộ sách của William Joyce về sự liên kết của Ông già Noel, Thỏ Phục Sinh, Tiên Răng, Jack Frost, Thần Mộng Mơ để chống lại Pitch – Vua Ác Mộng
>Bộ 5 cuốn tiểu thuyết: Bộ Tiểu Thuyết Những Vệ Thần Của Tuổi Thơ – Book Hunter Lyceum
>Bộ 3 cuốn sách tranh: Những vệ thần của tuổi thơ – combo 3 cuốn – Book Hunter Lyceum
