Đọc Phần 1 tại đây:
Yếu tố Trung Quốc
Những cảnh báo sớm nhất về coronavirus đã bị vướng vào các cuộc tranh chấp chéo mâu thuẫn nội bộ trong chính phủ về vấn đề Trung Quốc. Chính những kẻ hiếu chiến phản đối Trung Quốc đã thúc đẩy sớm nhất cho lệnh cấm du lịch. Nhưng sự thù địch của họ đối với Trung Quốc cũng làm giảm hy vọng về cách tiếp cận mang tính hợp tác hơn của thế giới, hai cường quốc hàng đầu trước một cuộc khủng hoảng toàn cầu.
Đó là vào hồi đầu tháng 1, cuộc gọi với một nhà dịch tễ học Hồng Kông đã khiến Matthew Pottinger bối rối.
Ông Pottinger, phó cố vấn an ninh quốc gia và một kẻ hiếu chiến phản đối Trung Quốc, đã cảnh báo thẳng thừng sau cuộc gọi với bác sĩ, một người bạn lâu năm: Một ổ dịch mới, hung dữ có vẻ tương tự như dịch SARS năm 2003 đã xuất hiện ở Trung Quốc. Nó đã lan truyền nhanh hơn nhiều so với chính phủ đã thừa nhận, và sẽ không lâu nữa trước khi nó đến các khu vực khác trên thế giới.
Ông Pottinger đã từng làm phóng viên của Wall Street Journal tại Hồng Kông trong đại dịch SARS, và vẫn còn cảm thấy sợ hãi từ kinh nghiệm của mình trong quá trình ghi lại cái chết do virus rất dễ lây lan này gây ra.
Giờ đây, mười bảy năm sau, bạn của ông ấy đã có một tin nhắn thẳng thừng: Bạn cần phải sẵn sàng. Virus này, ông cảnh báo, có nguồn gốc ở thành phố Vũ Hán, đang được lây lan bởi những người không có triệu chứng – một sự thật mà các quan chức y tế Mỹ chưa thể chấp nhận. Ông Pottinger từ chối bình luận thông qua một phát ngôn viên.
Đó là một trong những cảnh báo sớm nhất đối với Nhà Trắng, và nó lặp lại trong các báo cáo tình báo đang tìm đường đến Hội đồng Bảo an Quốc gia. Trong khi hầu hết các đánh giá ban đầu từ C.I.A. có ít thông tin hơn mức công khai sẵn có, một số khía cạnh chuyên biệt hơn của thế giới tình báo đang đưa ra những cảnh báo tinh vi và lạnh lùng.
Trong một báo cáo cho giám đốc tình báo quốc gia, nhà dịch tễ học của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã viết vào đầu tháng 1 rằng virus này có khả năng lây lan trên toàn cầu và cảnh báo rằng coronavirus có thể phát triển thành đại dịch. Hoạt động độc lập, một tiền đồn nhỏ của Cơ quan Tình báo Quốc phòng, Trung tâm Tình báo Y tế Quốc gia, đã đưa ra kết luận tương tự. Trong vài tuần sau khi nhận được thông tin ban đầu về virus vào đầu năm, các chuyên gia về sinh học trong Hội đồng An ninh Quốc gia, xem xét những gì đang xảy ra ở Vũ Hán, bắt đầu kêu gọi các quan chức suy nghĩ về những gì cần thiết để cách ly một thành phố có quy mô tương đương với Chicago.
Vào giữa tháng 1, ngày càng có nhiều bằng chứng về việc virus lan ra bên ngoài Trung Quốc. Ông Pottinger bắt đầu triệu tập các cuộc họp hàng ngày về coronavirus. Ông báo cho ông chủ của mình, Robert C. O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia.
Những cảnh báo ban đầu được rung lên bởi ông Pottinger và những kẻ hiếu chiến với Trung Quốc khác bị truyền tải kèm với ý thức hệ – bao gồm cả việc thúc đẩy công khai đổ lỗi cho Trung Quốc mà các nhà phê bình trong chính quyền xem là một sự xao lãng khi coronavirus đã lan sang Tây Âu và rồi cũng sẽ tới Hoa Kỳ.
Và họ vấp phải sự phản đối từ các cố vấn kinh tế của ông Trump, người lo ngại một cách tiếp cận cứng rắn đối với Trung Quốc có thể phá vỡ một thỏa thuận thương mại là trụ cột của chiến dịch tái tranh cử của ông Trump.
Với sự hoài nghi của mình- có thể được coi là thuyết âm mưu – về quan điểm của Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Pottinger ban đầu nghi ngờ rằng chính phủ của Chủ tịch Tập Cận Bình đang giữ một bí mật đen tối: rằng virus có thể bắt nguồn từ một trong những phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Theo quan điểm của ông, có thể một tai nạn chết người đã vô tình giải phóng virus ra những người dân Trung Quốc không hề biết gì.
Trong các cuộc họp và các cuộc điện thoại, ông Pottinger đã hỏi các cơ quan tình báo – bao gồm các sĩ quan tại C.I.A. làm việc ở châu Á và vũ khí hủy diệt hàng loạt – để tìm kiếm bằng chứng có thể củng cố giả định của ông.
Họ đã không có bằng chứng nào. Các cơ quan tình báo đã không phát hiện bất kỳ báo động nào trong chính phủ Trung Quốc về sự rò rỉ vô tình một loại virus chết người từ phòng thí nghiệm của chính phủ. Nhưng ông Pottinger tiếp tục tin rằng vấn đề coronavirus còn tồi tệ hơn nhiều so với những gì người Trung Quốc thừa nhận. Bên trong Cánh phía Tây, giám đốc của Hội đồng Chính sách đối nội, Joe Grogan, cũng đã cố gắng gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng mối đe dọa từ Trung Quốc đang gia tăng.
Ông Pottinger, được ông O’Brien hậu thuẫn, trở thành một trong những động lực của chiến dịch trong những tuần cuối tháng 1 để thuyết phục ông Trump áp đặt các hạn chế đối với việc đi lại từ Trung Quốc – bước đầu tiên thực hiện để ngăn chặn sự lây lan của virus và một loại mà tổng thống đã nhiều lần trích dẫn là bằng chứng cho thấy ông đã kiểm soát được vấn đề.
Ngoài sự phản đối của đội ngũ kinh tế, ông Pottinger và các đồng minh trong số những kẻ hiếu chiến phản đối Trung Quốc đã phải vượt qua sự hoài nghi ban đầu từ các chuyên gia y tế cộng đồng trong chính phủ.
Các quan chức y tế cho biết việc hạn chế đi lại thường phản tác dụng trong việc quản lý các ổ dịch sinh học vì chúng ngăn cản các bác sĩ và các trợ giúp y tế rất cần thiết khác dễ dàng đến các khu vực bị ảnh hưởng. Và những lệnh cấm như vậy thường khiến những người nhiễm bệnh chạy trốn, lây lan dịch bệnh hơn nữa.
Nhưng vào sáng ngày 30 tháng 1, ông Azar nhận được cuộc gọi từ Tiến sĩ Fauci, Tiến sĩ Redfield và những người khác nói rằng họ đã thay đổi suy nghĩ. Tổ chức Y tế Thế giới đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu và các quan chức Mỹ đã phát hiện ra trường hợp lây truyền từ người sang người đầu tiên được xác nhận ở Hoa Kỳ.
Nhóm kinh tế, do Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin dẫn đầu, tiếp tục lập luận rằng có những rủi ro lớn trong việc thực hiện một bước khiêu khích đối với Trung Quốc và chuyển sang kiềm chế du lịch toàn cầu. Sau một cuộc tranh luận, ông Trump đã đứng về phía những người hiếu chiến và đội ngũ y tế cộng đồng. Các hạn chế về du lịch từ Trung Quốc đã được công bố công khai vào ngày 31 tháng 1.
Tuy nhiên, ông Trump và các quan chức cấp cao khác vẫn cảnh giác với việc làm mất lòng Bắc Kinh. Bên cạnh những lo ngại về tác động đối với thỏa thuận thương mại, họ biết rằng một cuộc đối đầu leo thang là rủi ro vì Hoa Kỳ phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc về dược phẩm và các loại thiết bị bảo vệ cần thiết nhất để chống lại coronavirus.
Nhưng những kẻ hiếu chiến tiếp tục thúc đẩy vào tháng Hai để có lập trường nghiêm trọng đối với Trung Quốc trong bối cảnh cuộc khủng hoảng đang gia tăng. Ông Pottinger và những người khác – bao gồm các trợ lý của Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo – đã thúc ép các tuyên bố của chính phủ sử dụng thuật ngữ Virus Vũ Hán.
Ông Pompeo đã cố gắng đập mạnh thông điệp chống Trung Quốc ở mỗi lượt, thậm chí còn thúc giục các nhà lãnh đạo của Nhóm 7 nước công nghiệp sử dụng virus Vũ Hán trong một tuyên bố chung.
Những người khác, bao gồm các trợ lý cho ông Pence, đã chống lại đường lối công khai cứng rắn, tin rằng Bắc Kinh tức giận có thể khiến chính phủ Trung Quốc giữ lại các vật tư y tế, dược phẩm và bất kỳ nghiên cứu khoa học nào có thể tạo ra vắc-xin.
Ông Trump đã thực hiện một cách tiếp cận hòa giải đến giữa tháng ba, ca ngợi công việc mà ông Tập đang làm.
Tuy nhiên sự việc đã thay đổi đột ngột, khi các trợ lý thông báo cho ông Trump rằng một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã công khai đưa ra một âm mưu mới về nguồn gốc của Covid-19: rằng nó đã được đưa đến Trung Quốc bởi các nhân viên Quân đội Hoa Kỳ đã đến thăm nước này vào tháng 10 năm ngoái.
Ông Trump đã rất tức giận, và ông đã sử dụng nền tảng yêu thích của mình để phát đi một thông điệp mới. Vào ngày 16 tháng 3, ông đã viết trên Twitter rằng, “Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ mạnh mẽ cho các ngành công nghiệp, như Hãng hàng không và các ngành khác, bị ảnh hưởng đặc biệt bởi Virus Trung Quốc.”
Quyết định leo thang cuộc chiến ngôn luân của Trump đã cắt đứt mọi khả năng hợp tác rộng rãi giữa các chính phủ để giải quyết mối đe dọa toàn cầu. Vẫn còn phải xem xét liệu sự nghi ngờ lẫn nhau sẽ lan tỏa trong nỗ lực phát triển các phương pháp điều trị hoặc vắc-xin, cả hai lĩnh vực mà hai quốc gia hiện đang cạnh tranh hay không.
Một kết quả ngay lập tức đó là tình trạng miễn phí cho tất cả mọi người ở khắp Hoa Kỳ, với việc chính quyền tiểu bang, địa phương và bệnh viện đấu thầu trên thị trường mở cho các sản phẩm Trung Quốc khan hiếm nhưng thiết yếu. Khi tiểu bang Massachusetts xoay sở mua 1,2 triệu chiếc mặt nạ, nó đã rơi vào tay chủ sở hữu của New England Patriots, Robert K. Kraft, một đồng minh của Trump, khi ông ta vượt qua các quy tắc ở cả hai bên Thái Bình Dương để gửi máy bay riêng tới vận chuyển chúng.
Hậu quả của sự hỗn loạn
Văn hóa hỗn loạn của Nhà Trắng thời Trump đã góp phần vào cuộc khủng hoảng. Thiếu kế hoạch và thất bại trong việc thực hiện, kết hợp với sự tập trung của tổng thống vào chu kỳ tin tức và sở thích làm theo trực giác của ông ta hơn là theo thời gian – chi phí – dữ liệu và, có lẽ cả mạng sống của người dân.
Bên trong Cánh Tây, ông Navarro, cố vấn thương mại của ông Trump, được nhiều người coi là nóng tính, tự trọng và có xu hướng chen ngang. Ông là một trong những kẻ hiếu chiến phản đối Trung Quốc nhất và vào cuối tháng 1 đã đụng độ với các chuyên gia y tế của chính quyền trong việc hạn chế du lịch từ Trung Quốc.
Vì vậy, vốn bị ngăn không cho tham gia lực lượng đặc nhiệm chống coronavirus, ông đã phải hứng chịu những cái nhếch mắt đầy hoài nghi khi đưa ra một bản báo cáo vào ngày 29 tháng 1 kêu gọi ông Trump áp đặt giới hạn du lịch, cho rằng việc không đương đầu với sự bùng phát mạnh mẽ có thể là thảm họa, dẫn đến hàng trăm ngàn người chết và hàng nghìn tỷ đô la thiệt hại về kinh tế.
Thông điệp không được chào đón này vô cùng mâu thuẫn với cách tiếp cận của tổng thống tại thời điểm hạ thấp mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa. Và khi các trợ lý nêu ra điều đó với ông Trump, ông đã trả lời rằng ông không vui vì ông Navarro đã đưa ra lời cảnh báo bằng văn bản.
Ngay từ khi virus lần đầu tiên được xác định là mối đe dọa, phản ứng của chính quyền đã bị quấy rầy bởi các cuộc cạnh tranh và chủ nghĩa bè phái thường xuyên xoay quanh ông Trump và cùng với sự bốc đồng, sự thiếu hiệu quả trong quyết định và phát triển chính sách của tổng thống.
Đối mặt với cuộc diễu hành không ngừng của một mầm bệnh chết người, những bất đồng và thiếu kế hoạch dài hạn gây ra những hậu quả đáng kể. Chúng đã làm chậm phản ứng của tổng thống và dẫn đến các vấn đề về thực thi và lập kế hoạch, bao gồm cả sự chậm trễ trong việc tìm kiếm tiền từ Capitol Hill và không thể bắt đầu thử nghiệm giám sát rộng rãi.
Những nỗ lực nhằm định hình quan điểm về virus của ông Trump bắt đầu vào đầu tháng 1, khi trọng tâm của ông là ở nơi khác: sự sụp đổ từ quyết định giết Thiếu tướng Qassim Suleimani, đầu não an ninh của Iran; thúc đẩy một thỏa thuận thương mại ban đầu với Trung Quốc; và phiên tòa luận tội Thượng viện của ông, sắp bắt đầu.
Ngay cả sau khi ông Azar lần đầu tiên thông báo cho ông về mức độ nghiêm trọng tiềm tàng của virus trong cuộc gọi điện thoại vào ngày 18 tháng 1 trong khi tổng thống đang ở khu nghỉ mát Mar-a-Lago của mình ở Florida, ông Trump đã tự tin cho rằng nó chỉ là một vấn đề thoáng qua mà thôi.
“Chúng ta kiểm soát hoàn toàn tình hình,” ông ấy phát biểu với một phóng viên vài ngày sau đó khi tham dự Diễn đàn kinh tế thế giới ở Thụy Sĩ. “Mọi việc sẽ ổn cả thôi.”
Trở lại Washington, những tiếng nói bên ngoài Nhà Trắng đã khiến ông Trump thất vọng với những đánh giá ganh đua nhau trong việc bắt ông phải làm gì và làm nhanh tới mức nào.
Những nỗ lực nhằm sắp xếp chính sách đằng sau cánh cửa đóng kín gây tranh cãi và đôi khi chỉ được tổ chức một cách lỏng lẻo.
Đó là trường hợp Hội đồng An ninh Quốc gia triệu tập một cuộc họp trong một thông báo ngắn vào chiều ngày 27 tháng 1. Phòng Tình huống chỉ có phòng đứng, chật cứng các cố vấn hàng đầu của Nhà Trắng, nhân viên cấp thấp, giáo sư truyền thông xã hội của ông Trump, và một số thư ký nội các. Không có danh sách kiểm tra nào về việc chuẩn bị cho đại dịch có thể xảy ra, đòi hỏi phải thử nghiệm chuyên sâu, mua nhanh đồ bảo hộ và có lẽ những hạn chế nghiêm trọng đối với các phong trào của người Mỹ.
Thay vào đó, sau một bản mô tả dài 20 phút của ông Azar về khả năng của cơ quan của ông ta, cuộc họp đã bị xáo trộn khi Stephen E. Biegun, phó ngoại trưởng mới nhậm chức, tuyên bố kế hoạch đưa ra cảnh báo du lịch cấp độ bốn, làm hạn chế người Mỹ đi du lịch đến Trung Quốc. Căn phòng bùng nổ các tranh cãi.
Vài ngày sau, tối ngày 30 tháng 1, Mick Mulvaney, Chánh văn phòng Nhà Trắng lúc bấy giờ, và ông Azar đã gọi tới Air Force One khi tổng thống đang đưa ra quyết định cuối cùng trong việc hạn chế đối với du lịch Trung Quốc. Ông Azar đã thẳng thừng, cảnh báo rằng virus có thể phát triển thành đại dịch và cho rằng Trung Quốc nên bị chỉ trích vì không minh bạch.
Ông Trump từ chối ý tưởng chỉ trích Trung Quốc, nói rằng đất nước này đủ để đối phó. Và nếu quyết định của tổng thống về các hạn chế đi lại cho thấy rằng ông hoàn toàn nắm bắt được mức độ nghiêm trọng của tình huống, thì phản ứng của ông đối với ông Azar đã cho thấy một điều khác.
Ngừng hoảng loạn, ông Trump nói với ông.
Thái độ đó đã hiện diện trong suốt tháng Hai, khi các trợ lý hàng đầu của Tổng thống đã đạt được một thông điệp nhất quán nhưng đã thực hiện một vài bước cụ thể để chuẩn bị cho khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng lớn.
Trong một cuộc họp ngắn tại Capitol Hill vào ngày 5 tháng 2, các thượng nghị sĩ kêu gọi các quan chức chính quyền nghiêm túc hơn đối với đe dọa trước mắt. Một số người hỏi liệu chính quyền có cần thêm tiền để giúp các sở y tế địa phương và tiểu bang chuẩn bị hay không.
Derek Kan, một quan chức cấp cao của Văn phòng Quản lý và Ngân sách, đã trả lời rằng chính quyền có tất cả số tiền cần thiết, ít nhất là tại thời điểm đó, để ngăn chặn virus, hai thượng nghị sĩ tham dự cuộc họp.
“Sau khi rời khỏi cuộc họp của chính quyền về coronavirus,” Thượng nghị sĩ Christopher S. Murphy, Dân chủ bang Connecticut, đã viết trong một tweet ngay sau đó. “Tóm lại: họ không xem xét điều này nghiêm túc đúng mức.”
Chính quyền cũng đấu tranh để thực hiện các kế hoạch đã được đồng ý. Vào giữa tháng Hai, với nỗ lực triển khai thử nghiệm rộng rãi, ông Azar đã công bố kế hoạch tái sử dụng hệ thống giám sát cúm tại năm thành phố lớn để giúp theo dõi virus trong dân cư nói chung. Nỗ lực đã sụp đổ ngay cả trước khi nó bắt đầu khi ông Azar đấu tranh để giành được sự chấp thuận cho 100 triệu đô la tài trợ và C.D.C. không thể thực hiện các bài kiểm tra đáng tin cậy.
Số ca nhiễm ở Hoa Kỳ bắt đầu tăng mạnh từ tháng 2 đến đầu tháng 3, nhưng chính quyền Trump không chuyển sang đặt hàng quy mô lớn cho mặt nạ và các thiết bị bảo vệ khác, hoặc thiết bị bệnh viện quan trọng, như máy thở. Lầu năm góc ngồi chờ, chờ đợi bất kỳ mệnh lệnh nào để giúp cung cấp các bệnh viện tạm thời hoặc hỗ trợ khác.
Hết tháng hai lại đến tháng ba, tổng thống tiếp tục bị bao vây bởi các phe phái bị chia rẽ ngay cả khi mọi chuyện trở nên rõ ràng hơn rằng việc tránh các bước mạnh mẽ hơn là bất khả thi.
Ông Trump đã đồng ý đưa ra một tuyến bố ở Phòng Bầu dục vào tối ngày 11 tháng 3 về việc hạn chế đi lại từ Châu Âu, nơi virus đang tàn phá Ý. Nhưng đáp lại quan điểm của những người bạn kinh doanh và những người khác, ông tiếp tục chống lại những lời kêu gọi giãn cách xã hội, đóng cửa trường học và những bước khác mà sẽ làm bế tắc nền kinh tế.
Nhưng virus đã nhân lên trên cả nước – và các bệnh viện có nguy cơ oằn mình dưới làn sóng của những người bệnh nặng, thiếu mặt nạ và các thiết bị bảo vệ khác, máy thở và giường chăm sóc đặc biệt. Câu hỏi hiện ra cho tổng thống và các trợ lý của ông sau nhiều tuần bị đình trệ và không hành động: Họ sẽ làm gì?
Cách tiếp cận mà ông Azar và những người khác đã lên kế hoạch mang đến cho ông vài tuần trước đó đã chuyển lên đầu chương trình nghị sự. Ngay cả sau đó, và thậm chí theo tiêu chuẩn của Nhà Trắng dưới thời Trump, cuộc tranh luận về việc có nên đóng cửa phần lớn đất nước để làm chậm sự lây lan hay không là rất gay gắt.
Luôn luôn quan tâm đến bất cứ điều gì có thể gây ra suy sụp thị trường chứng khoán hoặc suy thoái kinh tế có thể cản trở nỗ lực tái tranh cử của ông, Trump cũng đã tìm đến các nhà đầu tư nổi tiếng như Stephen A. Schwarzman, giám đốc điều hành của Blackstone Group, một công ty cổ phần tư nhân .
“Mọi người đều nghi ngờ trong một thời gian, không phải tất cả mọi người, nhưng một phần không ít đã nghi ngờ về virus,” ông Trump nói hồi đầu tháng này. “Họ nói, hãy cứ mở cửa. Hãy lướt sóng!”
Trong một cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục, khi ông Mnuchin một lần nữa nhấn mạnh rằng nền kinh tế sẽ bị tàn phá, ông O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia, người đã lo lắng về virus trong nhiều tuần, có vẻ bực tức khi ông nói với ông Mnuchin rằng nền kinh tế rồi cũng sẽ bị phá hủy nếu các quan chức không làm gì.
Ngay sau khi có phát ngôn từ Phòng Bầu dục, Tiến sĩ Scott Gottlieb, cựu ủy viên của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm và một ban cố vấn tin cậy bên trong Nhà Trắng, đã đến thăm Trump, một phần do sự thúc giục của Jared Kushner, con rể của tổng thống. Vai trò của Tiến sĩ Gottlieb là gây ấn tượng với tổng thống về việc khủng hoảng có thể trở nên nghiêm trọng như thế nào. Ông Pence, lúc đó phụ trách lực lượng đặc nhiệm, cũng đóng một vai trò quan trọng lúc bấy giờ để thông qua với tổng thống về sự nghiêm trọng của thời điểm này theo cách mà ông Azar không làm được.
Nhưng cuối cùng, các trợ lý cho biết, chính Tiến sĩ Deborah L. Birx, nhà nghiên cứu AIDS kỳ cựu, người đã gia nhập lực lượng đặc nhiệm, đã giúp thuyết phục ông Trump. Nói năng nhẹ nhàng và thích các loại biểu đồ và đồ thị mà ông Trump vốn thích, Tiến sĩ Birx không có những khía cạnh gồ ghề có thể gây khó chịu cho tổng thống. Ông thường nói với mọi người rằng ông thấy bà là một người thanh lịch.
Vào thứ Hai, ngày 16 tháng 3, Trump đã công bố các hướng dẫn giãn cách xã hội mới, nói rằng chúng sẽ được áp dụng trong hai tuần. Những gián đoạn kinh tế sau đó nghiêm trọng đến mức tổng thống liên tục đề nghị rằng ông muốn dỡ bỏ ngay cả những hạn chế tạm thời đó. Ông thường hỏi các trợ lý tại sao chính quyền của ông vẫn bị đổ lỗi trong tin tức về những thất bại lan rộng liên quan đến thử nghiệm, khẳng định trách nhiệm đã chuyển sang các bang.
Trong tuần cuối cùng vào tháng 3, Kellyanne Conway, một cố vấn cấp cao của Nhà Trắng tham gia vào các cuộc họp của lực lượng đặc nhiệm, đã lên tiếng cho những lo ngại về các trợ lý khác. Bà cảnh báo ông Trump rằng ngày lễ Phục sinh mong muốn của ông để tái mở cửa đất nước có khả năng không thể thành hiện thực. Trong số những điều mà bà nói với ông đó là, cuối cùng ông sẽ bị các nhà phê bình đổ lỗi cho mỗi cái chết virus gây ra.
Chỉ trong vài ngày, tổng thống phải chứng kiến những hình ảnh trên truyền hình về một tình huống tai họa tại Trung tâm Bệnh viện Elmhurst, cách ngôi nhà thời thơ ấu của ông chỉ vài dặm ở Queens, N.Y., nơi 13 người đã chết vì coronavirus trong 24 giờ.
Nhóm các nhà báo Eric Lipton, David E. Sanger, Maggie Haberman, Michael D. Shear, Mark Mazzetti and Julian E. Barnes
Nguồn: NYtimes
Lê Duy Nam dịch
