Khí hậu tháng 9 theo Ayurveda
Tháng 9 đến như một bất ngờ và gây sốc cho các hệ thống trong cơ thể bạn khi gió nổi lên và nhiệt độ dao động. Ngày ngắn hơn rõ rệt, độ ẩm trong không khí ít hơn. Thay đổi đang diễn ra, điều này luôn khiến dosha Vata (có đặc tính khô, di động, nhẹ) trong cơ thể trở nên trầm trọng hơn.
Buổi tối trở nên mát mẻ hơn đáng kể và se lạnh vào buổi sáng. Cơ thể của bạn cũng như tâm trí của bạn có thể chưa chuẩn bị sẵn sàng cho sự giảm nhiệt độ đột ngột mà bạn sẽ trải qua vào giữa tháng. Điều này có nghĩa là cần phải thận trọng hơn vào đầu mùa thu để giúp cơ thể bạn đối phó với sự thay đổi đột ngột. Trang phục mát mẻ không còn thích hợp trước thời tiết chuyển mùa sắp tới, cho dù bạn có cảm thấy ấm áp như thế nào vào những buổi chiều, nhưng cũng không nên mặc quá kín và quá ấm, để cơ thể dần quen với cái lạnh.
Hãy cảnh giác với cái nắng nóng giữa trưa, nó có thể cám dỗ bạn ăn mặc phong phanh và rồi lại thấy mình lạnh vài giờ sau đó. Mặc bộ đồ ngủ ấm hơn hoặc để một chiếc chăn mùa thu bên khi ngủ – bạn cũng có thể bị trằn trọc, mất ngủ khi nhiệt độ giảm vào ban đêm.
Tâm lý tháng 9 theo Ayurveda
Mùa thu mang đến sự tôn kính mới cho những điều quen thuộc và thiết lập lại các thói quen. Bạn có thể trải nghiệm cảm giác hoài niệm khi mùa thu ùa về. Nếu bạn kháng lại lực hướng nội này, bạn có thể cảm thấy phân tán và lo lắng khi quay trở lại thế giới trách nhiệm. Những làn gió của sự đổi thay đang thổi.
Tháng 9 đối với cơ thể theo Ayurveda
Khi độ ẩm giảm mạnh, tình trạng khô da tăng lên và dosha Vata dễ dàng trở nên trầm trọng hơn. Nếu không được cung cấp đủ nước, quá trình tiêu hóa sẽ yếu đi. Mất nước có thể dẫn đến chán ăn, đầy hơi và chướng bụng. Tuy nhiên, nếu bạn cung cấp đủ nước, cảm giác thèm ăn và khả năng tiêu hóa sẽ được khôi phục.
Táo bón do khô là một triệu chứng phổ biến vào mùa thu – đặc biệt là đối với các cá nhân có tạng người trội dosha Vata – và có thể góp phần gây ra bệnh tật, lo lắng và cảm giác đầu óc phân tán. Bạn thậm chí có thể bị mất ngủ vào thời điểm này trong năm, thường liên quan đến táo bón và khô da. Để giữ sức khỏe và ngăn ngừa các vấn đề bệnh tật, hãy chú ý đến những dấu hiệu về khí gas và độ khô, độ sẫm màu của phân. Đủ chất béo, muối, chất lỏng và vị chua có thể giúp tiêu hóa mạnh và bài tiết thường xuyên.
Cơ thể bạn sẽ sử dụng tất cả năng lượng có sẵn để xây dựng một lớp mỡ cách nhiệt trước khi nhiệt độ giảm mạnh vào giữa tháng 10. Kết quả là máu của bạn sẽ cạn kiệt chất béo, làm trầm trọng thêm các triệu chứng khô của Vata. Tình trạng “khô hạn Vata” này có xu hướng tấn công gan và thận, dẫn đến tình trạng mất nước thêm và khiến tâm trí bạn trở nên lo lắng và trống rỗng. Để khắc phục, cơ thể bạn sẽ thèm những thức ăn ngọt hơn để nuôi dưỡng máu.
Dị ứng mùa thu thường liên quan đến nhiễm độc trong ruột kết. Quá trình lên men tạo ra độc tính, được hấp thụ qua máu và kích thích màng nhầy. Một trong những cách tốt nhất để giữ cho xoang của bạn thông thoáng vào đầu mùa thu là làm sạch ruột kết bằng vận động và chế độ ăn đúng cách.
Các cá nhân tạng Vata bị nặng nhất vào tháng 9, trong khi các cá nhân tạng Pitta Vata có thể nổi mẩn đỏ vào khoảng giữa tháng 9 do thời tiết nóng và khô kết hợp. Những cá nhân tạng Pitta sẽ nhận thấy rằng bất kỳ tình trạng trầm trọng nào của Pitta do tích tụ trong mùa hè sẽ bùng phát vào đầu tháng 9, sau đó giảm dần khi tháng 9 trôi qua và thời tiết mát mẻ hơn.
Cá nhân tạng Kapha sẽ tận hưởng sự nhẹ nhàng vô tư cùng nguồn cảm hứng mới vào thời điểm này trong năm khi sự tắc nghẽn và nặng nề của độ ẩm mùa hè tan biến. Họ sẽ được tiếp thêm năng lượng vào mùa thu – và nên sử dụng năng lượng này để hoàn thành mục tiêu của mình trước khi mùa đông bắt đầu vào giữa tháng 11.
Lưu ý rằng ký sinh trùng phát triển mạnh trong cái nóng và độ ẩm của mùa hè. Khi môi trường lạnh và khô dần, chúng sẽ dễ bị tổn thương hơn, khiến tháng 9 trở thành thời điểm lý tưởng để tất cả các tạng cơ thể thực hiện các biện pháp diệt thải ký sinh trùng (chẳng hạn như diệt giun sán).
Các khớp của bạn có thể bị cứng và nứt nhiều hơn bình thường. Bạn thậm chí có thể cảm thấy như thể xương của mình yếu hơn và mỏng hơn vào thời điểm này trong năm – thời tiết khô hanh vào mùa thu khiến bạn cảm thấy yếu ớt hơn. Cái khô hanh của mùa Thu dường như làm cơ thể teo tóp đến tận xương. Nếu bạn cảm thấy như vậy, hãy dưỡng ẩm bằng dầu massage (chẳng hạn như dầu mè). Thói quen tự xoa bóp dầu hàng ngày giúp bảo dưỡng da, dưỡng khớp, làm dịu thần kinh và tăng cường khả năng miễn dịch của bạn.
Nói chung, bạn có thể cảm thấy kém ổn định, phân tán hơn. Đối với các cá nhân tạng Vata, tháng 9 là thời điểm tốt để tĩnh lặng, nghỉ ngơi và phục hồi trẻ hóa. Thay đổi thói quen tập thể dục sang các chuyển động nhẹ nhàng, chú trọng quan sát hơi thở và thu rút giác quan. Chẳng hạn như dành thời gian để đi dạo phục hồi và nuôi dưỡng, hoặc tập các bài tập yoga nhẹ nhàng mang tính tiếp đất.
Lịch trình tháng 9 theo Ayurveda
Trẻ trở lại trường học, sau đó là kỳ nghỉ lễ 2/9 có thể khiến thói quen hàng ngày của bạn giống như đi tàu lượn siêu tốc. Tránh thực hiện bất kỳ kế hoạch lớn nào trong tháng 9, đặc biệt là các kỳ nghỉ hoặc quá nhiều hoạt động. Thay vì lấp đầy lịch trình giao lưu xã hội, hãy thực hiện những hoạt động mang tính thư giãn, vỗ về. Sự cạn kiệt vào thời điểm này trong năm có thể khiến bạn cảm thấy xa cách, dễ phân tán, và mất tập trung. Tránh hoạt động quá sức, đặc biệt nếu bạn thuộc tạng Vata, vì cơ thể bạn cần tất cả năng lượng sẵn có để chuẩn bị cho những tháng lạnh hơn sắp tới.
Chế độ ăn tháng 9 theo Ayurveda
Táo ở khoảng tuần đầu tiên của tháng 9 thường rất ngon. Bản chất làm mát, nhuận tràng của táo có thể giúp thanh lọc cái nóng còn dư lại của mùa hè. Lê, bưởi, hồng cũng là những loại quả của mùa thu. Cần lưu ý, lê tuy cung cấp nhiều nước, nhuận phổi, vào thời điểm giữa ngày có thể ăn trực tiếp, nếu dùng buổi tối thì nên chưng hấp với đường phèn để tránh gây lạnh cho tiêu hóa và phổi. Đối với bưởi cũng vậy, ăn nhiều bưởi gây lạnh cho hệ tiêu hóa, nhuân tràng thái quá gây đi phân sống lỏng, nên kết hợp dùng phần cùi trắng và vỏ làm mứt ăn kèm để cân bằng lại. Ngược lại, hồng giúp bổ sung vị ngọt, làm ấm cơ thể, nhưng do có đặc tính nóng và phần nhựa (dù đã chín) có đặc tính co rút, ăn nhiều hồng sẽ gây nóng đại tràng, táo bón.
Chọn các loại củ và ngũ cốc theo mùa như yến mạch, bột sắn, khoai lang, khoai sọ. Các loại thực phẩm đặc như hạt dẻ, hạt vừng và các loại thịt như thịt gà và cá hồi mang lại vị ngọt bổ dưỡng, có lợi cho mùa thu. Kẹo dừa mềm có thể sẽ là một lựa chọn thích hợp cho món tráng miệng hoặc để thi thoảng ăn vặt.
Vào giữa tháng 9, cảm giác thèm ăn tự nhiên đối với nấm, hành và tỏi nấu chín sẽ giúp xoa dịu hệ thống thần kinh đang căng lên của tháng 9 và chuẩn bị cho cơ thể bạn ngủ đông. Thức ăn mặn, cũng như thức ăn có màu sẫm hơn, sẽ khuyến khích yếu tố đất và mang lại cho bạn cảm giác bình yên.
Để khắc phục chứng khô mùa thu, hãy đảm bảo rằng lưỡi của bạn ẩm khi ăn. Lưỡi ẩm có nghĩa là có đủ nước bọt và dịch tiêu hóa để tiêu hóa. Nếu bạn bị đầy hơi và chướng bụng, hãy tránh thức ăn khó tiêu hóa. Thay vào đó, ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa. Nếu miệng của bạn bị khô, hãy thử một cốc nước ấm với một chút muối, đường, và một lát chanh. Ngoài ra, sữa hạnh nhân, sữa hạt dẻ mix với chút kỉ tử là một cách để cung cấp nước và năng lượng cho cơ thể bạn trong thời gian xuống sức lúc 3 giờ chiều.
Trong những ngày trời oi nồng sau mưa hoặc trước mưa, trà và cà phê kết hợp vận động tập luyện nhẹ nhàng, sẽ giúp xử lý những dịch bạch huyết tích tụ ở phần mặt và các chi, gây nặng nề trì trệ cho cơ thể.
Muối giảm tình trạng khô da vì nó giúp bạn giữ nước. Nó cũng bổ sung chất điện giải. Súp miso vào buổi tối, giàu rong biển và bổ sung muối, có thể giúp bạn phục hồi và cảm thấy khỏe khoắn trở lại. Các loại hải sản nhuyễn thể như nghêu và sò, cũng giúp bổ sung chất đạm mặn hoàn hảo cho bữa ăn của bạn. Chú ý tránh thức ăn đắng, chát, nhạt và lạnh.
Vị chua, chẳng hạn như chanh, nước sốt táo tự làm, sẽ làm ẩm các mô và khuyến khích tiết dịch tiêu hóa. Táo sau khi đã nấu sẽ trở thành một chất hỗ trợ tiêu hóa. Thêm chất béo lành mạnh như ghee vào chế độ ăn uống của bạn để bôi trơn ruột và đảm bảo dòng chảy được trơn tru. Các loại gia vị ấm như hạt tiêu đen, gừng và quế là những chất giúp tiêu hóa hữu ích vào mùa thu.
Theo Ayurveda, tháng 9 là tháng cuối cùng của mùa ngoài trời và là tháng quan trọng, trong đó nó thiết lập giai điệu cho sức chịu đựng của cơ thể bạn trong suốt mùa đông. Hãy chắc chắn bạn không bỏ lỡ giai đoạn dưỡng sinh quan trọng này.
Sophia Ngo.
