Hay tôi đã học cách ngừng lo lắng và yêu thích *tsundoku của mình như thế nào.
Những điều quan trọng trong bài:
- Nhiều độc giả mua sách với mục đích đọc lại chỉ để sách nằm dài trên kệ.
- Nhà thống kê học Nassim Nicholas Taleb tin rằng bao quanh chúng ta với những cuốn sách chưa đọc sẽ làm phong phú cuộc sống của chúng ta vì chúng nhắc nhở ta về tất cả những gì ta chưa biết.
- Người Nhật gọi cách thực hành này là tsundoku, và nó có thể mang lại những lợi ích lâu dài.
Tôi yêu sách. Nếu tôi đến hiệu sách để xem giá sách, thì tôi bước ra với ba cuốn sách mà tôi có thể không biết đã có từ trước. Tôi mua từng túi sách cũ tại buổi giảm giá Những người bạn của Thư viện, đồng thời giải thích với vợ tôi rằng đó là một lý do chính đáng. Ngay cả mùi sách cũng quyến rũ tôi, mùi thơm thoang thoảng của vani đất thoang thoảng khi bạn lật một trang.
Vấn đề là thói quen mua sách của tôi vượt xa khả năng đọc chúng. Điều này dẫn đến FOMO và đôi khi cảm thấy tội lỗi về những tập sách chưa đọc tràn ngập trên kệ của tôi. Nghe có vẻ quen?
Nhưng có thể cảm giác tội lỗi này hoàn toàn không đúng chỗ. Theo nhà thống kê Nassim Nicholas Taleb, những tập sách chưa đọc này đại diện cho cái mà ông gọi là “kháng thư viện” và ông tin rằng những kháng thư viện của chúng ta không phải là dấu hiệu của sự thất bại về trí tuệ. Hoàn toàn ngược lại.
Umberto Eco ký một cuốn sách. Bạn có thể thấy một phần trong kho thư viện rộng lớn của tác giả ở phía sau.
(Ảnh từ Wikimedia)
Sống chung với một kháng thư viện
Taleb đã đưa ra khái niệm về kháng thư viện trong cuốn sách bán chạy nhất của mình “Thiên nga đen: Tác động của điều rất khó xảy ra”. Ông ấy bắt đầu bằng cuộc thảo luận về tác giả và học giả viết nhiều sách – Umberto Eco, người có thư viện cá nhân chứa tới 30.000 cuốn sách đáng kinh ngạc.
Khi Eco tiếp khách, nhiều người sẽ ngạc nhiên trước quy mô thư viện của ông ấy và cho rằng nó thể hiện kiến thức của chủ nhà – thứ mà, chắc chắn là rất rộng. Nhưng một số du khách hiểu biết đã nhận ra sự thật: Thư viện của Eco không đồ sộ vì ông ấy đã đọc quá nhiều; nó rất đồ sộ vì ông ấy muốn đọc nhiều hơn nữa.
Eco đã ước tính. Nhẩm tính lại, ông nhận thấy mình chỉ có thể đọc khoảng 25.200 cuốn sách nếu đọc một cuốn sách mỗi ngày, trong độ tuổi từ 10 đến 80. Ông ấy than thở là một “chuyện vặt vãnh” so với hàng triệu cuốn sách có sẵn ở bất kỳ thư viện tốt nào.
Rút ra từ ví dụ của Eco, Taleb suy luận:
“Những cuốn sách đã đọc ít giá trị hơn những cuốn chưa đọc. Thư viện [của bạn] nên chứa càng nhiều cuốn bạn không biết càng tốt nếu điều kiện tài chính, lãi suất thế chấp, và thị trường bất động sản đang thu hẹp, cho phép bạn làm điều đó. Bạn sẽ tích lũy được nhiều kiến thức và nhiều sách hơn khi lớn lên, và số lượng sách chưa đọc ngày càng tăng trên giá sẽ nhìn bạn với vẻ đe dọa. Thật vậy, bạn càng biết nhiều thì hàng sách chưa đọc càng nhiều. Chúng ta hãy gọi bộ sưu tập sách chưa đọc này là kháng thư viện (anti-library).”
Maria Popova, người có bài đăng tại Brain Pickings đã tóm tắt rất hay lập luận của Taleb, lưu ý rằng xu hướng của chúng ta là đánh giá quá cao giá trị của những gì chúng ta biết, trong khi đánh giá thấp giá trị của những gì chúng ta không biết. Hệ thống kháng thư viện của Taleb đã đảo ngược xu hướng này.
Giá trị của thư viện bắt nguồn từ cách nó thách thức khả năng tự đánh giá của chúng ta bằng cách cung cấp một lời nhắc nhở liên tục, khó hiểu về tất cả những gì chúng ta không biết. Những tiêu đề dọc theo ngôi nhà của chính tôi nhắc nhở tôi rằng tôi biết rất ít về mật mã, sự phát triển của lông vũ, văn hóa dân gian Ý, việc sử dụng ma túy bất hợp pháp ở Đệ tam Quốc xã, và bất cứ thứ gì ăn côn trùng. (Đừng làm hỏng nó; tôi muốn được ngạc nhiên.)
“Chúng ta có xu hướng coi kiến thức của mình là tài sản cá nhân cần được bảo quản và bảo vệ.” Taleb viết: “Đó là một vật trang trí cho phép chúng ta vươn lên trong trật tự phân hạng.Thế nên, xu hướng này chống lại cảm thức của Eco về thư viện bằng cách tập trung vào những gì đã biết là một thành kiến tác động lâu dài đến các hoạt động trí óc của chúng ta.”
Những ý tưởng chưa được khám phá thúc đẩy chúng ta tiếp tục đọc, tiếp tục học hỏi và không bao giờ cảm thấy thoải mái khi mình biết đủ. Jessica Stillman gọi nhận thức này là sự khiêm tốn trí tuệ .
Những người thiếu sự khiêm tốn trí tuệ này — những người không khao khát có được những cuốn sách mới hoặc đến thăm thư viện địa phương của họ — có thể cảm thấy tự hào vì đã chinh phục được bộ sưu tập cá nhân của họ, nhưng một thư viện như vậy cung cấp tất cả công dụng của một chiếc cúp treo tường. Nó trở thành một “phần phụ khởi động bản ngã” để trang trí bản thân. Không phải là nguồn tài nguyên sống, đang phát triển mà chúng ta có thể học hỏi cho đến khi chúng ta 80 tuổi – và nếu may mắn, chúng ta có thể học thêm vài năm nữa.
TSUNDOKU
Tôi thích khái niệm của Taleb, nhưng tôi phải thừa nhận rằng tôi thấy cụm “kháng thư viện” hơi thiếu sót. Đối với tôi, nó giống như một thiết bị cốt truyện trong cuốn tiểu thuyết nhái của Dan Brown – “Nhanh lên! Chúng ta phải ngăn chặn hội Illuminati trước khi họ sử dụng kháng thư viện để xóa tất cả sách đang tồn tại.”
Viết cho tờ New York Times , Kevin Mims cũng không quan tâm đến cụm từ của Taleb. Rất may, sự phản đối của ông ấy thực tế hơn một chút: “Tôi thực sự không thích thuật ngữ ‘kháng thư viện’ của Taleb. Thư viện là một bộ sưu tập sách, trong đó có nhiều cuốn chưa được đọc trong một thời gian dài. Tôi không thấy điều đó khác với một kháng thư viện như thế nào.”
Cụm ưa thích của ông ấy là một từ mượn từ Nhật Bản: tsundoku . Tsundoku là từ tiếng Nhật chỉ chồng sách bạn đã mua nhưng chưa đọc. Hình thái của nó kết hợp tsunde-oku (để mọi thứ chất đống) và dukosho (đọc sách).
Từ này bắt nguồn từ cuối thế kỷ 19 như một lời châm chọc châm biếm những giáo viên sở hữu sách nhưng không đọc chúng. Mặc dù điều đó trái ngược với quan điểm của Taleb, nhưng ngày nay từ này không mang ý nghĩa kỳ thị trong văn hóa Nhật Bản. Nó cũng khác với bibliomania , đó là việc sưu tập sách một cách ám ảnh vì mục đích sưu tập chứ không phải để cuối cùng đọc chúng.
Giá trị của TSUNDOKU
Cứ cho là như vậy, tôi chắc rằng ngoài kia có một kẻ cuồng thư khoác lác nào đó sở hữu một bộ sưu tập có thể so sánh với một thư viện quốc gia nhỏ, nhưng hiếm khi vượt qua trang bìa. Mặc dù vậy, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sở hữu và đọc sách thường đi đôi với nhau sẽ mang lại hiệu quả tuyệt vời.
Một nghiên cứu như vậy cho thấy những đứa trẻ lớn lên trong những ngôi nhà có từ 80 đến 350 cuốn sách cho thấy kỹ năng đọc viết, tính toán và công nghệ thông tin giao tiếp được cải thiện khi trưởng thành. Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng việc tiếp xúc với sách sẽ tăng cường những khả năng nhận thức này bằng cách biến việc đọc trở thành một phần của thói quen và thực hành trong cuộc sống.
Nhiều nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng thói quen đọc sách mang lại rất nhiều lợi ích. Họ cho rằng đọc sách có thể làm giảm căng thẳng, đáp ứng nhu cầu kết nối xã hội, củng cố các kỹ năng xã hội và sự đồng cảm, đồng thời tăng cường một số kỹ năng nhận thức. Và đó chỉ là hư cấu! Đọc sách phi hư cấu có tương quan với thành công và thành tích cao , giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và thế giới, đồng thời mang lại cho bạn lợi thế trong đêm đố vui.
Trong bài viết của mình, Jessica Stillman cân nhắc liệu kháng thư viện có hoạt động như một phản ứng với hiệu ứng Dunning-Kruger hay không , một khuynh hướng nhận thức khiến những người thiếu hiểu biết cho rằng kiến thức hoặc khả năng của họ thành thạo hơn thực tế. Vì mọi người không có xu hướng thích thú với những lời nhắc nhở về sự thiếu hiểu biết của họ, nên những cuốn sách chưa đọc của họ thúc đẩy họ hướng tới, nếu không phải là sự thông thạo, thì ít nhất là một sự hiểu biết ngày càng mở rộng về năng lực.
“Tất cả những cuốn sách bạn chưa đọc thực sự là một dấu hiệu rằng bạn đang thiếu hiểu biết. Nhưng nếu bạn biết mình ngu dốt đến mức nào, thì bạn đang đi trước đại đa số những người khác,” Stillman viết.
Cho dù bạn thích thuật ngữ kháng thư viện, tsundoku hay một cái gì đó hoàn toàn khác, giá trị của một cuốn sách chưa đọc là sức mạnh khiến bạn đọc nó.
Nguồn: Kelvin Dickinson – Big Think
Dịch: Hải Anh
