Home Đọc Dưỡng sinh mùa thu theo Ayurveda

Dưỡng sinh mùa thu theo Ayurveda

Mùa thu là mùa đặc trưng của Vata dosha theo Ayurveda. Đây là thời điểm chuyển tiếp, nhiều loại cây cối, bụi rậm đang lặng lẽ thay áo để chuẩn bị cho mùa đông. Nhưng hãy nhớ rằng ở mỗi nơi khác nhau sẽ có các mùa rất khác nhau, cũng như những đặc tính mà chúng tạo ra. Mùa Vata là bất cứ thời điểm nào trong năm thể hiện hầu hết các thuộc tính đặc trưng của vata dosha: khô, nhẹ, lạnh, thô ráp, vi tế, di động và trong trẻo (hoặc trống rỗng). Do vậy, học cách quan sát môi trường nơi bạn sống sẽ giúp bạn có khả năng ứng phó với những thay đổi hàng ngày và theo mùa của khí hậu địa phương.

Những vấn đề diễn ra trong cơ thể vào mùa thu theo Ayurveda

Sức sống của làn da

Bạn có nhận thấy làn da của mình mất đi độ bóng vào mùa thu không? Sức sống của làn da suy yếu do các mạch máu co lại khi trời hạ nhiệt độ (quá trình co mạch). Nhịp tim của bạn cũng giảm theo nhiệt độ. Khi nhiệt độ bên ngoài giảm xuống, cơ thể sẽ tự bảo vệ mình khỏi bị mất nhiệt bằng cách giảm lưu lượng máu đến da, cánh tay và chân. Cây cối cũng trải qua điều tương tự: khi thời tiết trở lạnh, chúng rút nhựa vào lõi (rễ). Việc giảm lưu lượng máu sẽ khiến da bạn bị khô, xỉn màu, và kém bóng. Xoa bóp cơ thể bằng các loại dầu massage dành cho từng dosha là một trong những cách tốt nhất để chống khô da vào mùa thu.

Cơ bắp & Đại tràng

Ngược lại với cơn sốt mùa xuân, vào cuối tháng 9, lưu lượng máu giảm khiến cơ bắp của bạn cảm thấy mệt mỏi. Khi trời bắt đầu tối hơn, một buổi tối thoải mái cuộn tròn trên ghế với bộ phim yêu thích dường như càng hấp dẫn hơn. Mô cơ trơn, bao gồm cả mô ruột kết, sẽ trở nên chậm chạp khi nhiệt độ và nhịp tim giảm. Đại tràng cũng sẽ nhạy cảm với căng thẳng và dẫn đến xu hướng táo bón và lo lắng vào mùa thu.

Khó tiêu & Điện giải

Một quá trình gọi là lợi tiểu lạnh gây mất nước vào mùa thu. Lợi tiểu lạnh là một phản ứng co mạch. Khi mạch máu co lại sẽ làm tăng huyết áp giống như ép không khí bên trong một quả bóng bay. Thận sẽ giải phóng áp lực thêm bằng cách loại bỏ chất lỏng khỏi tuần hoàn và thải chúng vào nước tiểu. Một mùa hè đổ mồ hôi nóng, sau đó là lợi tiểu lạnh có thể khiến bạn bị mất nước và thiếu chất điện giải. Người thuộc tạng Vata nên tránh ăn đồ khô vào mùa thu.

Lạnh Chân

Một số người bị lạnh chân ngay cả khi mang tất. Những chiếc tất này không thể khiến máu thoát khỏi trạng thái ngủ đông một khi máu đã di chuyển vào trung tâm cơ thể. Đơn giản là cơ thể không đủ nhiệt để duy trì nhiệt độ cơ thể và làm ấm các ngón chân. Một chiếc áo len giữ ấm phần thân giữa (trung tâm) có tác dụng tốt hơn việc thêm một đôi tất để chữa chứng lạnh chân.

Thay đổi lối sống, chẳng hạn như mặc quần áo ấm và sưởi ấm trong nhà cũng có thể giúp cơ thể có đủ nhiệt dự phòng. Ngoài ra, massage dầu hàng ngày vào buổi sáng trước khi tắm sẽ giúp bao phủ da và ngăn ngừa sự tán nhiệt. Giống như mồ hôi mùa hè, sự bốc hơi qua da sẽ gây ra sự mất nhiệt đáng kể. Massage dầu nhờ đó giúp giữ nhiệt. Một khi cái lạnh bệnh lý đã xâm nhập vào cơ thể chúng ta, tắm nước nóng là một cách khôi phục tuần hoàn. Một nhúm nghệ sẽ giúp lưu thông máu tốt hơn.

Hệ thần kinh dễ bị ảnh hưởng

Mùa thu là thời điểm cho cảm hứng và những ý tưởng mới. Sự chuyển động của máu từ tứ chi trở về trung tâm làm tăng lưu lượng máu đến não. Dành thời gian để nhìn lại những tháng vừa qua cũng có thể khơi dậy cảm xúc. Gió, nhiệt độ thay đổi đột ngột và mùa tựu trường cũng gây ra mức độ căng thẳng cao hơn vào thời điểm này trong năm. Theo Ayurveda, giữ cho hệ thần kinh ổn định trong suốt mùa thu là cách tốt nhất để duy trì khả năng miễn dịch mạnh mẽ và bảo vệ sức khỏe.

Thói quen sinh hoạt ảnh hưởng tới khả năng phục hồi

Mặc trang phục hở hang vào tháng 10 có thể dẫn đến khả năng tổn hại miễn dịch khi mùa cúm đến vào tháng 11. Ngoài ra, thư giãn và thời gian nghỉ ngơi sẽ giải phóng năng lượng để giúp cơ thể chuẩn bị cho mùa đông. Bỏ bữa, thức khuya, ăn uống không điều độ sẽ tạo nên tình trạng căng thẳng, thiếu hụt.

Chế độ ăn cho mùa thu theo Ayurveda

Ít máu ở bề mặt da hơn có nghĩa là lượng máu lưu thông trong lục phủ ngũ tạng sẽ tốt hơn. Dạ dày được tiếp cận nhiều máu hơn dẫn đến cảm giác thèm ăn. Sự thèm ăn và tiêu hóa được cải thiện đúng lúc để gia tăng lớp mỡ dưới da. Các thực phẩm bổ dưỡng có tính ấm ẩm, đặc biệt là súp, cháo, các món hầm dường như hấp dẫn hơn đồng thời mang lại lợi ích bổ sung để củng cố các mô bị thiếu hụt và tăng lớp mỡ dưới da, giúp bảo vệ cơ thể bạn khỏi cái lạnh và chuẩn bị nguồn dự trữ cho cơ thể cho mùa đông.

Cân bằng các đặc điểm của khí hậu địa phương bằng lối sống phù hợp theo mùa nhằm giúp khắc phục vấn đề mất cân bằng do mùa gây ra, là nền tảng quan trọng của dưỡng sinh theo mùa. Theo Ayurveda, để hạn chế mất cân bằng dosha, người tạng Vata và Pitta cần tránh các loại thực phẩm có gas, gia vị cay nồng, có tính bốc như ớt tươi, gừng tươi, hành, tỏi,vv.  Thực phẩm bổ dưỡng cho mùa thu bao gồm các loại rau củ quả theo mùa như cà rốt và củ cải đường và các loại bí vỏ cứng như bí ngô và bí đỏ, ghee, hạnh nhân, hạt dẻ, táo, kỷ tử.vv. đều là những thực phẩm làm dịu đặc tính khô, lơ lửng/chơi vơi, và thất thường của mùa thu.

Sophia Ngo.

Trò chuyện với Roberto Cibin về kiến tạo mạng xã hội mang tính cộng sinh từ tư tưởng của Ivan Illich

Vào một ngày cuối hè tại châu Âu, tôi đã có dịp phỏng vấn Roberto Cibin, một nhà khoa học xã hội trường Tâm lý học ứng dụng thuộc Đại học University College Cork, Ireland. Chủ đề mà Roberto quan tâm là sự tham gia của cộng đồng, công dân và người dùng trong quá trình đưa ra các quyết định nói chung. Anh đã thực hiện nghiên cứu về các đề tài như khoa học cộng đồng, dữ liệu mở và thiết kế có

TẠI SAO TÔI VIẾT? – GEORGE ORWELL (1): ĐỘNG LỰC CỦA NHÀ VĂN

Từ khi ít tuổi, có lẽ là năm hay sáu gì đó, tôi đã biết rằng khi tôi lớn lên tôi sẽ trở thành một nhà văn. Trong quãng từ mười bảy đến hăm tư tuổi tôi đã cố từ bỏ ý định này, nhưng tôi thực hiện điều đó với ý thức rằng tôi đang lăng mạ bản chất đích thực của mình và dù sớm hay muộn tôi sẽ ngồi xuống và sáng tác. Tôi là đứa thứ hai trong số ba anh

Một số nguyên tắc quan trọng trong phê bình và sáng tác của Edgar Allan Poe

Bên cạnh vai trò một nhà văn, nhà thơ, Edgar Allan Poe còn được biết đến là nhà phê bình văn học có sức ảnh hưởng lớn đến nền văn học Mỹ. Thông qua các bài tiểu luận phê bình được đăng tải trên các tạp chí, ông đã đóng góp vào quá trình định hình một số khái niệm và thuật ngữ mà sau này trở nên rất phổ biến trong lĩnh vực phê bình văn học. Ngày nay, Edgar Allan Poe nổi tiếng
le-ai

Lê Ái

29/01/2024

“Bộ não khi đọc” trong thời đại kĩ thuật số: Khoa học của giấy và màn hình

Những máy đọc sách điện tử và tablet đang ngày càng trở nên phổ biến khi công nghệ phát triển, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng đọc trên giấy vẫn có ưu điểm riêng. Một video Youtube nổi tiếng có kể về một cô bé một tuổi đang trượt ngón tay trên màn hình chiếc IPad, chuyển giữa các nhóm biểu tượng. Sau đó cô bé cũng nhấn, trượt trên tạp chí giấy như thể chúng là màn hình cảm ứng. Khi thấy “màn

“Chiến thắng của đô thị” hay sự thất bại của thị dân

Mỗi khi đọc lại “Chiến thắng của đô thị” của nhà kinh tế học Edward Glaeser, tôi luôn nghĩ rằng có lẽ tác giả nên đổi tên cuốn sách thành “Sự thất bại của thị dân”. Vâng, những thị dân quần tụ trong các đô thị đông đúc và phồn thịnh đã thất bại trong cuộc tìm kiếm một cuộc sống thịnh vượng hơn, xanh hơn, lành mạnh hơn. Các đô thị trên thế giới, mà Việt Nam cũng nằm trong số đó luôn được