Home Đọc Thơ Đinh Hùng – Từ tình yêu tuyệt đối đến sự thăng hoa của dục vọng

Thơ Đinh Hùng – Từ tình yêu tuyệt đối đến sự thăng hoa của dục vọng

  Ôi cám dỗ! Cả mình em băng tuyết  Rợn xuân tình lên bộ ngực thanh tân  Ta gần em, mê từ ngón bàn chân  Mắt

 

Ôi cám dỗ! Cả mình em băng tuyết 
Rợn xuân tình lên bộ ngực thanh tân 
Ta gần em, mê từ ngón bàn chân 
Mắt nhắm lại, để lòng nguôi gió bão
Đinh Hùng là hồn thơ mang vẻ đẹp của những cảm xúc, khát vọng nam tính nhất trong số các nhà thơ Việt Nam hiện đại. Là một nhà thơ xuất hiện vào những năm 40 của thế kỷ 20 nhưng có một điều lạ lùng là không thấy tên tuổi của ông được nhắc đến trong “Thi nhân Việt Nam”. Có lẽ Hoài Thanh, Hoài Chân và nhiều nhà phê bình sau này không thể chịu được sự mãnh liệt trong những thang bậc tinh thần của Đinh Hùng. Trong khi các nhà thơ tình thời bấy giờ như Xuân Diệu, Nguyễn Bính, Hàn Mặc Tử say sưa với vẻ đẹp của người con gái trần thế thì Đinh Hùng đi tìm một người “kỳ nữ” không bao giờ có thật.
Image
Tranh Luis Royo
Vẫn là một dạng phức cảm Pigmalion giống Bích Khê, một cảm giác thiếu hụt vì không một người con gái nào ở cõi trần có thể sánh với nàng thơ – “kỳ nữ”, nhưng Đinh Hùng không đi tìm một hình bóng thần thánh, mà ông muốn quay trở về tìm lại trong quá khứ một “người con gái thiên nhiên”. Bởi vậy, mà người ta bắt gặp trong thơ ông rất nhiều những từ như “man rợ”, “man dại”… Loài người trải qua ba giai đoạn của diễn trình nhân loại:  hoang dã (sauvagerie – sự mông muội), man dã (barbarie – thời dã man, nhưng nhiều người hiểu nhầm từ này theo nghĩa tàn bạo) và văn minh (civilization). Cái thời mà Đinh Hùng mong muốn được quay trở về chính là thời man dã, khi con người vẫn vừa có vẻ đẹp của sự hồn nhiên tựa muôn loài, lại vừa có chiều sâu thần bí mà thời văn minh với sự phát triển của vật chất đã làm lu mờ.
Chúng tôi gặp nhau bên dòng suối ngọt
Làm đôi người cô độc thuở sơ khai
Nàng bâng khuâng đốt lửa những đêm dài
Ta từng buổi bơ vơ tìm bộ lạc
Nàng là Gái Muôn Đời không đổi khác
Bộ ngực tròn nuôi cuộc sống đương xuân
Ta đến đây làm chủ hội phong trần
Lấy hoa lá kết nên Tình Thái Cổ
Đinh Hùng là một người khao khát sự tuyệt đối. Người ta không gặp trong thơ ông những cảm xúc nhàn nhạt của những mối tình “thoa son phấn”. Có lẽ, trong cõi người văn minh không có nổi một người con gái nào có thể thỏa mãn được sự mãnh liệt của ông. Cũng có lần, ông quay “bỏ thiên nhiên huyền bí”, tìm đến nơi“đô thị”, thăm lại “người con gái ngày xưa”… để rồi thất vọng:
Ta cười mỉm, bỗng thấy nàng che mặt, 
Ta giơ tay, nàng khiếp sợ lùi xa, 
Ta điên rồ, đau đớn, xót xa. 
Trong cô độc, thấy tình thương cũng mất.
Và trước khi “ghì chết” cái “xác thịt như hoa” của người con gái “kiều diễm nhất”, ông chán nản thốt lên: “Lạc thiên nhiên đến cả bọn đàn bà”. Sự tuyệt vọng với những người đàn bà đô thị có lần khiến ông gặp “ác mộng”,  đánh thức trong ông tàng thức của một kẻ bạo chúa.
Ta quên hết! Ta sẽ làm Bạo Chúa,
Sống nghìn năm ngự trị một lòng em.
Cuộc ân tình ghê rợn suốt muôn đêm
Nào ai tiếc thương gì thân mỹ nữ!
Image
Tranh Luis Royo
Hay đôi khi, ông thể hiện cơn cuồng vọng như một kẻ hành lạc bạo dâm:
Ta đã muốn trở nên người vô đạo.
Tất cả em đều bắt ta khổ não,
Và oán hờn căm giận tới đau thương.
Và yêu say, mê mệt tới hung cuồng,
Và khát vọng đến vô tình, vô giác.
Sự mãnh liệt trong cảm xúc của Đinh Hùng được đẩy cao lên khi đặt trong không gian của cái chết. Không những muốn giày vò, muốn giết chóc mà Đinh Hùng còn mong muốn sở hữu cả linh hồn của người con gái dưới mộ. Bài thơ “Gửi người dưới mộ” của ông khiến cho mọi độc giả thấy “rợn mình”. Cuộc đời của ông bị ám ảnh bởi cái chết của những bậc tài nữ như chị gái và người yêu. Không chắc rằng khi còn sống những người đàn bà đẹp ấy có thể thỏa mãn được thẩm mỹ tuyệt đối của ông, nhưng rõ ràng rằng khi chỉ là bóng ma, họ mới có thể quay trở về trạng thái của “Gái Muôn Đời”:
Ta gởi bài thơ anh linh,
Hỏi người trong mộ có rùng mình ?
Nắm xương khô lạnh còn ân ái ?
Bộ ngực bi thương vẫn rợn tình ?
Một ám ảnh nữa thường gặp trong thơ Đinh Hùng chính là ngày tận thế. Khi đối mặt với ngày cuối cùng, có lẽ con người sẽ mạnh dạn hơn bóc đi những lớp mặt nạ được tô trát suốt biết bao nhiêu kiếp. Có lẽ bởi vậy mà ông luôn mơ đến sự giao hòa của “Anh” và “Em” trong một ngày tận thế, cái ngày mà Trái Đất này tan biến vào hư không:
Anh sẽ tìm em chiều nào tận thế
Khi những sầu thương cất cánh xa bay
Khi những giận hờn, khi những mê say
Khi tất cả hiện nguyên hình ảo mộng
Sự giao hòa vào lúc này đã vượt qua sự giao hòa của thể xác mà đạt tới trạng thái đồng nguyên của linh hồn. Dường như Đinh Hùng không đi tìm đơn thuần một người con gái, mà ở ông là khát vọng được hòa nhập với vũ trụ, với thế lực tối thượng.
Anh sẽ tìm em như một hành tinh, 
Mặc trái đất sắp tan vào mộng ảo.
Phất tay áo, tìm bắt hương Hồ Điệp
ta thoát hồn về nhập xác em xưa
trong giấc mộng hai lần giai nhân đẹp
cùng một đêm biến ảo trăng xuân thu
đây bài hát đã đi qua tiền kiếp
giữa tơ đàn xao động cánh hư vô
Con người đi tìm một nửa của mình bởi luôn thấy một cảm giác thiếu hụt không thể lấp đầy, cho dù có đắm chìm trong thú vui xác thịt. Nhưng suy cho cùng, những thú vui ấy không thể nào thỏa mãn những người thật sự mạnh mẽ đi tìm một cái gì đó tuyệt đối. Những kẻ yếu đuối sẽ tự ru ngủ mình trong thú vui trần thế và thấy an lòng, nhưng với một hồn thơ rộng lớn như Đinh Hùng, ông không thể nào thỏa mãn được. Có lẽ bởi vậy mà “người con gái thiên nhiên” trong thơ ông không có một dáng hình cụ thể, không có những hành động cụ thể và không thể nào nắm bắt, vì người con gái ấy chỉ có trong thế giới huyền bí của tâm linh, là sự hình tượng hóa của một thế lực miên viễn có thể lấp đầy trạng thái thiếu thốn của mỗi con người. Cho dù Đinh Hùng có ý thức được hay không thì người ta cũng tìm thấy trong thơ ông sự thăng hoa của dục tính thành một nguồn năng lượng thiêng liêng cao cả.
Hà Thủy Nguyên
Tập thơ Mê Hồn Ca của Đinh Hùng hiện có bán trên Hang Cáo.
Mời bạn đặt sách tại ĐÂY.

Một Chín Tám Tư – Kiệt tác đã giết chết George Orwell (phần 1)

Bài gốc: https://www.theguardian.com/books/2009/may/10/1984-george-orwell Robert McCrum Năm 1946, Biên tập viên tờ Observer David Astor đã cho George Orwell mượn một trang trại xa xôi vùng Scotland để ông viết cuốn sách mới của mình, Một Chín Tám Tư. Cuốn sách đã trở thành một trong những tiểu thuyết quan trọng nhất của thế kỷ 20. Trong bài viết này, Robert McCrum kể lại câu chuyện hấp dẫn về cuộc sống đầy đau khổ của Orwell khi ở lại trên đảo, phải cận kề cái chết

Minh Hùng

07/10/2019
Xem

9 bộ phim hay khiến mùa đông thêm lạnh

Mùa đông, còn gì hạnh phúc hơn là được nằm dài trên giường, trùm chăn, pha một cốc cacao nóng và xem một bộ phim thú vị! Book Hunter xin giới thiệu đến các bạn 9 bộ phim vô cùng thích hợp khi xem vào mùa đông. Bạn có thể thưởng thức một mình hoặc xem cùng bạn bè. Đây đều là những bộ phim có câu chuyện ấn tượng và mang lại thông điệp ý nghĩa. Sleepless in Seattle https://www.youtube.com/watch?v=-Lj2U-cmyek Một câu chuyện tình

Thư Sinh

03/11/2019

NHẠC TIỀN CHIẾN (6): VĂN CAO – CHÔNG CHÊNH GIỮA TIÊU DAO VÀ TRÁCH NHIỆM

Người ta oán trách Văn Cao vì đã từng làm sát thủ, từng viết những ca khúc đầy ngôn từ bạo lực; người ta cũng từng đấu tố Văn Cao vì tư tưởng lung lạc của ông dưới thời Cộng Sản; và cũng có rất nhiều người phải nghiêng mình thán phục tài năng âm nhạc của ông cho dù ông viết các ca khúc cổ động hay các ca khúc trữ tình. Tôi cho rằng Văn Cao là một người bị giằng xé giữa
Xem

9 bộ phim hay về đề tài bệnh dịch

Dịch bệnh COVID-19 đang lộng hành trên khắp thế giới và ngày càng gây nhiều hoảng loạn và hỗn loạn trong xã hội. Đây là lúc chúng ta cùng tìm hiểu về vấn đề bệnh dịch trong dòng lịch sử và những ám ảnh mà loài người phải đương đầu trong quá trình phát triển của mình. #1. 12 monkeys (1995 - Khoa học viễn tưởng/ Đạo diễn Terry Gilliam) https://www.youtube.com/watch?v=15s4Y9ffW_o Khi một đại dịch bùng phát trên Trái Đất, tiêu diệt phần lớn dân

Khảo lược tiến trình chuyển đổi nhận thức Tôn giáo

Tôn giáo đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống con người. Tôn giáo có thể cứu rỗi con người nhưng đồng thời cũng đẩy con người vào bi kịch. Tôn giáo được ra đời như thế nào, từ bao giờ, và tại sao con người lại có các nhận thức tôn giáo, cho đến giờ vẫn chưa có câu trả lời. Thế nhưng, chúng ta có thể thấy một cách rõ ràng, các giáo lý của tôn giáo thay đổi trong từng