Các học giả tại Đại học California, Berkeley cho biết, bất chấp khuynh hướng độc đoán của ông ta, những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump vẫn ở lại với ông vì sự tác động lẫn nhau phức tạp của các yếu tố kinh tế, văn hóa và chủng tộc, dẫn đến lòng trung thành đầy tính dữ dội, gần như mang tính sùng bái.
Hơn một tháng đã trôi qua kể từ cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ đầy tranh cãi gay gắt và các thể chế của quốc gia đang tiến từng ngày để chấp nhận kết quả rằng ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trở thành người chiến thắng trước đảng ứng viên đảng Cộng hòa đương nhiệm Donald Trump. Nhưng Trump không nhượng bộ hay chấp nhận bước tiếp – và dường như, điều này cũng đúng với hàng triệu người ủng hộ ông.
Các con số, có lẽ là không nói dối: Kết quả được các quan chức của cả hai đảng chứng nhận cho thấy Biden đã đánh bại Trump với hơn 7 triệu phiếu bầu. Tuy nhiên, kể từ khi các cuộc thăm dò kết thúc, Trump đã khiến cả quốc gia bất bình với những tuyên bố chưa được chứng minh rằng ông đã bị cướp mất chiến thắng do gian lận tràn lan và ngày nay chỉ có 15% trong số 74,1 triệu cử tri của ông nói rằng chiến thắng của Biden là chính đáng.
Bằng cách nào chúng ta có thể giải thích được sự từ chối hàng loạt này của các quá trình dân chủ – và sự từ chối một thực tế đã được xác minh? Trong một loạt các cuộc phỏng vấn, các học giả Berkeley trên nhiều lĩnh vực cho rằng đây là một câu chuyện không chỉ về những con số, mà là sự tác động lẫn nhau phức tạp của các sự thù địch giai cấp và chủng tộc, bị làm trầm trọng hơn bởi sự tuyệt vọng và trôi dạt xã hội[1] rồi bị khuếch đại bởi các nền tảng truyền thông mới, hội tụ cái mà một số người coi là một hiện tượng tâm lý phiền toái.
Một số ý kiến cho rằng nhiều thế hệ mất an ninh kinh tế gia tăng đã khơi dậy sự tức giận sâu sắc, khiến nhiều cử tri thuộc tầng lớp trung lưu và lao động da trắng chấp nhận Trump, các lỗi lầm cũng như mọi thứ khác, vì ông thách thức hiện trạng của Mỹ.
Adam Jadhav, một nghiên cứu sinh ngành địa lý, đã đến vùng nông thôn Henry, Illinois, nơi ông sống khi còn nhỏ, để nghiên cứu khám phá động lực của chủ nghĩa dân túy nông thôn. Dù bức tranh ở đó phức tạp, ông nói, một người bảo thủ cứng rắn đã thẳng thừng như sau:
Các phiếu bầu cho Trump là “một quả lựu đạn cho thiết chế,” ngươi đó nói với Jadhav. “Trump làm một số điều ngu ngốc, nói rất nhiều điều ngu ngốc, không ngậm miệng khi cần. [Nhưng] đáng để cố gắng làm rung chuyển hệ thống nước Mỹ.”
Những người khác nhìn thấy lòng trung thành với Trump mãnh liệt, và không thể lay chuyển, đến mức nó tạo ra một lực hấp dẫn giống như một sự sùng bái.
Jennifer A. Chatman, một nhà nghiên cứu có ảnh hưởng về lãnh đạo và văn hóa tổ chức, đồng thời là phó hiệu trưởng tại Trường Kinh doanh UC Berkeley Haas cho biết: “Trump đã tuyên bố rằng ông ấy là‘ người được chọn ’. “Ông ta nói rằng ông ta siêu thông minh, một thiên tài. … Ông ta đã thiết lập hình ảnh của mình như một nhà lãnh đạo đang dọn dẹp Washington và vị cứu tinh của mọi người một cách thuyết phục đến nỗi không ai trong số những người ủng hộ ông ta nhìn xa hơn để thấy rằng trên thực tế, nhiều điều ông ta đang làm hoàn toàn ngược lại.”
Bằng cách nào ‘sự thiếu hiểu biết một cách lý trí’ định hình nền chính trị của chúng ta
Để hiểu lý do tại sao nhiều người bỏ phiếu bầu lại Trump sau bốn năm hỗn loạn chính trị lịch sử – nổi bật nhất là đối phó với đại dịch thất bại, một cú sốc kinh tế tàn khốc và khủng hoảng về công bằng chủng tộc – cần phải hiểu các lực lượng đã đưa ông ta đến chiến thắng vào năm 2016.
Trong các ấn phẩm gần đây, các học giả Berkeley đã gợi ý rằng Trump đã chiến thắng với một liên minh chưa có tiền lệ của tầng lớp lao động da trắng và tầng lớp trung lưu Mỹ, những người bị thúc đẩy bởi sự phẫn uất: Văn hóa và kinh tế không cho họ sự công nhận và không tôn trọng công việc của họ. Các ngành công nghiệp của họ đang thay đổi, công việc của họ chuyển ra nước ngoài hoặc bị mất vì tự động hóa. Họ cho rằng người Da đen, Latin và Châu Á, và những người nhập cư, đang chiếm đoạt của họ.
Nhưng một số học giả Berkeley gợi ý rằng đối với nhiều cử tri, ủng hộ Trump – hoặc bất kỳ nhà lãnh đạo nào – là một lựa chọn mang tính thụ động nhiều hơn và đã hình thành trong phạm vi dưới lý trí.
Gabriel Lenz, một chuyên gia về tâm lý chính trị, là tác giả của cuốn sách Đi theo nhà lãnh đạo? Cách cử tri phản ứng với hiệu suất và chính sách của các chính trị gia (Nhà xuất bản Đại học Chicago, 2012). Anh đã thấy quan điểm chính trị được định hình bởi một thế lực gần như là tục tĩu: sự thiếu nhận thức một cách thờ ơ.
Các nhà nghiên cứu cho biết, nhiều người theo một đảng chính trị như một đội bóng đá. Các giá trị có thể ít quan trọng hơn trong việc hình thành lòng trung thành so với truyền thống gia đình hoặc bản sắc chung và áp lực xã hội của một cộng đồng.
Hầu hết các cử tri có mức độ tương tác thấp chỉ đơn giản là tuân theo các tín hiệu của các nhà lãnh đạo đảng mà họ ưa thích. Nếu một nhà lãnh đạo nổi tiếng chia rẽ người hâm mộ, họ sẽ phân cực. Nếu nhà lãnh đạo lôi cuốn những cảm xúc như buồn bã hoặc tức giận, thì cảm xúc mãnh liệt của họ sẽ được khơi dậy.
Lenz và các nhà khoa học chính trị khác gọi đó là “sự thiếu hiểu biết một cách lý trí”.
Lenz nói: “Thật khó tin đối với những người nghiện chính trị, nhưng hầu hết mọi người đều có những điều tốt đẹp hơn để làm với cuộc sống của họ hơn là chú ý đến chính trị. Nếu bạn hỏi, “Làm thế nào, sau bốn năm đã qua, mọi người có thể còn muốn nhiều tình trạng này hơn nữa?”, thì chẳng biết phải nói thế nào, mọi người đơn giản là chia bè kết phái. Đất nước bị phân cực. Và có vẻ mọi người đang không chú ý nhiều đến các chi tiết. “
Lenz cho biết, bất chấp hàng loạt báo chí khám phá tác động của Fox News và hệ sinh thái truyền thông cánh hữu, tương đối ít người thực sự theo dõi. Trên thực tế, mọi người thường không hiểu rõ về chính trị hoặc chính sách.
Anh nhắc tới nghiên cứu năm 2018 do Douglas J. Ahler làm đồng tác giả, cựu Tiến sĩ Berkeley, hiện đang giảng dạy tại Đại học Bang Florida. Nghiên cứu kết luận rằng nhiều cử tri thậm chí không nắm được đặc điểm cơ bản của đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ.
Ahler viết với đồng tác giả Gaurav Sood, một nhà khoa học xã hội độc lập, như sau: “Con người thường mắc sai lầm lớn và có tính hệ thống khi đánh giá thành phần đảng phái. “Ví dụ, người Mỹ tin rằng 32% đảng viên Dân chủ là đồng tính nam, đồng tính nữ hoặc lưỡng tính (thực tế chỉ có 6,3%) và 38% đảng viên Đảng Cộng hòa kiếm được hơn 250.000 đô la mỗi năm (thực tế chỉ có 2,2%).”
Hơn nữa, họ viết, đảng Cộng hòa về cơ bản đánh giá quá cao tỷ lệ đảng viên Dân chủ là người Da đen, hoặc người vô thần; Các đảng viên Dân chủ đánh giá quá cao số lượng đảng viên Cộng hòa trên 65 tuổi. Những quan niệm sai lầm cơ bản như vậy có thể làm tăng căng thẳng giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, khiến nền chính trị có thể bị định hướng bởi sự không ưa nhóm này nhóm kia hơn là đánh giá hợp lý các vấn đề.
Lenz giải thích: “Các quyền tự do dân chủ và các giá trị mà chúng ta có ở đất nước này – đó không phải là điều mà mọi người nghĩ đến hàng ngày.”
‘Tôi có ngốc không? Tôi bị mù à?’
Khi một nhà lãnh đạo được ưa thích liên tục sử dụng sự chia rẽ và thông tin sai lệch để thúc đẩy mục tiêu của mình, những người trung thành có thể trượt khỏi các tiêu chuẩn dân chủ – và trượt khỏi thực tế dựa trên sự thật.
Chatman, chuyên gia lãnh đạo tại Berkeley Haas, được đào tạo như một nhà tâm lý học xã hội. Bà nói, nghiên cứu đã chỉ ra rằng mọi người có thể bị thuyết phục bởi những câu chuyện mà các nhà lãnh đạo kể. Nếu một nhà lãnh đạo đưa ra một lời hứa hấp dẫn, mọi người sẽ vẫn trung thành, ngay cả khi nhà lãnh đạo không thực hiện.
Trump, Chatman giải thích, “đã đóng khung một câu chuyện kể rằng, “Tôi là người tạo ra thay đổi. Tôi sẽ hút cạn đầm lầy. Tôi sẽ làm nổ tung cả Washington.” Và vì vậy, bất kỳ ai không hài lòng về chính phủ, hóa ra là rất nhiều người, đều thích câu chuyện đó.”
Ảnh hưởng đó mở rộng xa tới đâu?
Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy 56% đảng viên Đảng Cộng hòa hiện nay tin rằng những âm mưu không thể đoán được của QAnon là đúng một phần hoặc hoàn toàn. Chỉ 4% đảng viên Dân chủ đồng ý.
Theo quan điểm của Chatman, Trump là một người ái kỷ – hành động của ông chủ yếu nhằm mục đích thúc đẩy sự nổi tiếng và quyền lực của chính mình. Và các quá trình tâm lý được gọi là “thói quen” và “leo thang cam kết” ràng buộc những người ủng hộ với nhà lãnh đạo của họ, cô nói, tạo cho chủ nghĩa Trump một số phẩm chất của một giáo phái.
Chatman giải thích: “Lòng trung thành to lớn của một người đối với một giáo phái là kết quả của sự leo thang nhỏ về cam kết cá nhân. Mọi người bắt đầu đồng nhất với nhóm và cảm thấy có trách nhiệm với các thành viên và đặc biệt là với người lãnh đạo. Họ sợ rằng việc đào tẩu sẽ khiến những người khác thất vọng, hoặc họ có thể bị từ chối bởi nhóm này mà danh tính của họ đã trở nên sâu sắc. Vì vậy, khi Trump không giải phóng thuế hoặc có quan hệ bất chính với một ngôi sao khiêu dâm hoặc lạm dụng quyền lực của mình, các đồng minh của ông sẽ phát triển các loại lý do ủng hộ và vẫn trung thành nhiệt tình.
“Mỗi khi một người ở lại sau một trong những hành vi vi phạm đó, họ sẽ khó rút ra hơn vào lần tiếp theo,” cô nói. “Họ có một loạt các cam kết ngày càng tăng và nếu họ rút ra, họ sẽ phải tự nói với chính mình, ‘Trước đây tôi bị ngu à? Tôi đã bị mù à? ‘
“Sẽ dễ dàng và nhất quán hơn nhiều về mặt nhận thức và nói rằng, “Ồ, giới truyền thông, Đảng Dân chủ, họ không cho ông ấy một cơ hội công bằng.” Đó là lý do tại sao chúng tôi không thấy bất kỳ chuyển động nào trong nhóm cử tri cơ sở của Trump”.
Trái tim nước Mỹ: cú sốc về việc bị bỏ lại
Vào năm 2017, khi Adam Jadhav trở về quê nhà cũ của anh ấy ở Henry, Illinois (dân số 2.200), nghiên cứu của anh ấy đã tìm thấy một số căn bệnh được mô tả bởi Lenz và Chatman. Một số người khao khát những ngày tốt đẹp hơn đã trôi qua. Một số nam thanh niên “sôi sục” vì họ không còn chỗ đứng trong nền kinh tế địa phương.
Nhưng trong một bài tiểu luận xuất bản gần đây trên Tạp chí Nghiên cứu Nông thôn, anh đã mô tả một điều gì đó tinh tế hơn: một nỗi tuyệt vọng âm thầm ở nông thôn.
Cách đây không lâu, Henry là một trung tâm kinh tế ở trung tâm Illinois. Có những trang trại gia đình khỏe mạnh và các ngành công nghiệp liên quan đến các trang trại – nhà máy máy móc, nhà máy sản xuất lốp xe của Caterpillar Inc. Và thị trấn có 99% là người da trắng, điều này cho phép một sự phân biệt chủng tộc không thể bị thách thức. Jadhav bị quấy rối vì cha anh, một mục sư của United Methodist, là một người nhập cư Ấn Độ.
Trong những thập kỷ gần đây, sự thay đổi đã quét qua Henry như một cơn bão trên thảo nguyên. Nền kinh tế đã phát triển. Cơ hội, sự giàu có và mọi người – đặc biệt là những người trẻ tuổi – đã chạy sang các thành phố lớn hơn. Các cửa hàng đã đóng cửa. Các nhà thờ đã đóng cửa. Và những người bị bỏ lại tiếc thương cho những gì đã mất.
Khi Donald Trump tranh cử vào năm 2016, Jadhav nói, khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” đã tìm được khán giả. Không phải Trump nổi tiếng – đối với nhiều người, Jadhav nói, ông ấy có vẻ “là một ứng cử viên thiếu sót kinh khủng”. Tuy nhiên, Trump đã nói lên các giá trị và sự bất an của họ, còn Hillary Clinton thì không.
“Những cử tri nông thôn đã được nói qua nhiều thế hệ rằng ‘người khác’ ở thành thị đang đi trước họ, cướp đi cơ hội khó kiếm được của họ một cách bất công – những người đó,” Jadhav nói, “có lẽ đã trải qua bốn năm vừa rồi với cảm giác như người hùng của họ bị hành hung, ngay cả khi họ không thích người hùng này lắm. “
Điều gì xảy ra tiếp theo, bây giờ Trump đã thua? Jadhav là người có hai tâm trí.
Anh ấy nói một cách ngập ngừng về “các chiến tuyến đang được củng cố” và nói: “Tôi nghĩ chúng ta nên xem đây là một giai đoạn mới trong một cuộc nội chiến cấp thấp.”
Nhưng đồng thời, nghiên cứu của anh vào năm 2017 cho thấy mọi người đang chào đón, mặc dù dè chừng, vì cư dân Mexico, Ấn Độ và Filipina đã mang lại cuộc sống kinh tế mới cho Henry. Và hôm nay, các trang Facebook của những người ở Henry cho thấy họ đang bước sang trang mới sau Bầu cử 2020.
“Các bài đăng mới nhất là ảnh Ngày Cựu chiến binh, ảnh Lễ tạ ơn và ảnh săn vịt,” anh nói. “Có vẻ công bằng khi nói rằng hầu hết mọi người đang bắt đầu với cuộc sống của họ.”
Con đường đổi mới là kinh tế và tinh thần
Tác giả bảo thủ Steven Hayward, một giảng viên Luật Berkeley và là học giả thỉnh giảng tại Viện Nghiên cứu Chính phủ của Berkeley, nhìn về quá khứ để tìm kiếm hướng dẫn cho tương lai. Ông nói, cuối những năm 1960 và đầu những năm 70 là thời kỳ biến động ở Hoa Kỳ, và quốc gia này đã bị rung chuyển bởi các vụ ám sát, đánh bom, bạo loạn và bất ổn trong khuôn viên trường. Tuy nhiên, cuối cùng, phần lớn cơn thịnh nộ đã tự cháy hết.
Hayward tin rằng nhiều người thuộc tầng lớp lao động đã chấp nhận Trump vì ông dường như hiểu cảm giác bị bỏ lại của họ. Nhưng giống như các học giả khác, ông cho rằng chính quyền Biden sẽ mang tính quy ước hơn, mang lại sự bình tĩnh có thể làm giảm sự phân cực và xung đột “mệt mỏi” trong nhiệm kỳ tổng thống Trump.
Tuy nhiên, một số học giả cho rằng Đảng Dân chủ phải chịu trách nhiệm về việc sửa chữa sự phân chia văn hóa – bởi vì họ đã giúp gây ra nó. Nhà xã hội học Berkeley Neil Fligstein cho biết họ ngày càng mất cảm giác liên minh với những người ở nông thôn Mỹ và các khu vực công nghiệp đang suy giảm, và kết quả là họ bị coi là giới tinh hoa xa cách, kiêu ngạo.
Fligstein, một chuyên gia về xã hội học kinh tế cho biết: “Mọi người lo lắng về kiếm việc làm và trả tiền thuê nhà. Ông nói, để khôi phục kết nối, đảng Dân chủ có thể tăng mức lương tối thiểu 15 đô la một giờ cho quốc gia và đầu tư cơ sở hạ tầng tạo ra việc làm và lợi ích môi trường.
Fligstein nói: “Chúng ta cần phải xây dựng lại toàn bộ hệ thống điện của mình. “Chúng ta cần đầu tư vào việc xây dựng các cối xay gió và sau đó trang bị thêm các ngôi nhà và tòa nhà để sử dụng năng lượng hiệu quả. Chúng ta cần xây dựng lại hệ thống đường cao tốc. Trump nói rằng ông sẽ làm điều đó và nó vẫn rất phổ biến. Và tất cả những điều đó đều tốn nhiều công sức ”.
Trong khi đó, Jadhav vượt ra khỏi phạm vi chính trị và kinh tế để hướng tới một thứ gần như tâm linh.
Nông thôn Mỹ – đất nước của Trump – phải suy nghĩ về các vấn đề của chính mình và con đường để đổi mới, ông nói. Để làm được điều đó, nó phải từ bỏ niềm tin vào chủ nghĩa tư bản không được kiểm soát, sự thù địch mang tính phản xạ của nó đối với chính phủ và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.
Đồng thời, ông nhận thấy nhu cầu thiết yếu về sự gắn kết giữa người dân miền biển và người dân trung tâm, người dân thành thị và người dân nông thôn.
Nếu không có điều đó, Jadhav nhìn thấy “một thảm họa diễn ra chậm chạp”, với sự xung đột của các nền văn hóa Hoa Kỳ chiến đấu không ngừng qua chu kỳ bầu cử này đến chu kỳ bầu cử khác – và đánh mất cơ hội tiến bộ.
“Tôi ghét sử dụng phép ẩn dụ về ung thư,” anh nói, “nhưng
chính trị Mỹ có một căn bệnh di căn sâu xa. Bạn không thể bỏ qua nó. Và giả vờ
rằng nó không phải là ung thư sẽ không làm cho nó biến mất. “
[1] Social drift: một khái niệm xã hội học cho rằng dịch bệnh, tệ nạn xã hội thường có xu hướng trôi xuống và gây ảnh hưởng chủ yếu tới những người ở tầng lớp thấp hơn
Tô Lông dịch
Nguồn: Đại học Berkeley
