RAPHAEL – VỊ THÁNH HỘI HỌA CỦA PHONG TRÀO PHỤC HƯNG

Raphael (1483 – 1520) là kiến trúc sư, họa sĩ xuất chúng của nền hội họa Phục Hưng Italia. Ông cùng với Michelangelo và Leonardo de Vinci là ba bậc thầy vĩ đại nhất của thời kỳ đỉnh cao Phục Hưng ở phương Tây. Với lượng lớn tác phẩm xoay quanh chủ đề tôn giáo, Raphael được người đời xưng tụng là “Thánh hội họa” của thời kỳ huy hoàng này.

Raphael sinh ra trong một gia đình họa sĩ phục vụ cho giới cầm quyền ở Urbino, một thành phố nghệ thuật miền trung nước Ý. Nhờ đó, ông không những được học hành bài bản theo những khuynh hướng và kỹ thuật truyền thống của gia đình, mà còn sớm quen thuộc với đường lối cư xử của giới thượng lưu. Với tài năng nổi bật, Raphael sớm trở nên nổi tiếng. Năm 1504, khi đến Florence, thành phố ươm mầm sáng tạo cho phong trào Phục Hưng, Raphael va chạm với những xu hướng nghệ thuật mới mẻ và nhanh chóng bị ảnh hưởng bởi những tác phẩm của Leonardo de Vinci, Michelangelo và cả Fra Bartolommeo. Tiếp xúc với các nghệ sĩ bậc thầy là một bước đánh dấu sự chuyển mình trong nghệ thuật của Raphael. Khoảng thời gian học hỏi tiếp thu ở Florence có ý nghĩa rất lớn tới những tác phẩm hoàn mỹ của ông trong giai đoạn làm việc cho các giáo hoàng ở Rome sau này.

Với số lượng lớn tác phẩm làm phục vụ cho nhà thờ và các giáo hoàng, Raphael được coi là họa sĩ mộ đạo nhất trong số những đồng nghiệp cùng thời. Thế nhưng các tác phẩm của ông về đề tài này luôn từ bỏ những khuôn khổ cứng nhắc thường thấy, mà thay vào đó mang đậm tư tưởng phục hưng văn hóa cổ Hy Lạp với những cấu tứ mới lạ, độc đáo. Tác phẩm của Raphael là sự hòa trộn những gì tốt đẹp nhất trong mỹ thuật của các tiền bối. Trong những bức họa toát ra vẻ trong trẻo, dịu dàng, thanh tao của Raphael, người ta thấy sự kết hợp của cả vẻ đẹp cổ xưa lẫn những đường nét tân kỳ, vừa mang vẻ thiêng liêng thoát tục mà cũng giản dị, gần gũi. Đường nét mềm mại tỉ mỉ tinh tế và những mảng màu sống động của Raphael có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới rất nhiều họa sĩ thời bấy giờ, tạo lên một “khí quyển nghệ thuật Raphael” ở Rome. Phong cách hài hòa và nhã nhặn của Raphael còn trở thành nguồn cảm hứng cho những xu hướng nghệ thuật thế kỷ XVIII, XIX.

Trong bộ ba họa sĩ đại tài cùng lưu lạc tại Florence hồi đầu thế kỷ XVI để rồi dựng dậy cả phong trào Phục Hưng, Raphael là người trẻ tuổi hơn cả, nhưng ông cũng là người yểu mệnh. Raphael mất năm 1520 ở tuổi 37 khi còn đang sung sức với nhiều công trình và tác phẩm chưa kịp hoàn thiện. Sự nghiệp của ông gói gọn trong khoảng 20 năm đầu thế kỷ XVI, nhưng với năng suất đáng nể, ông đã để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ với giá trị bền vững cùng thời gian.

Dưới đây là một số tác phẩm nổi tiếng nhất của ông