Bất kỳ ai muốn theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu khoa học nên tự nghiên cứu trước.
Nghiên cứu khoa học liên quan đến việc khám phá những sự thật về thế giới tự nhiên và, ở mức độ lớn nhất có thể, đưa chúng vào sử dụng tốt đẹp cho nhân loại. Nó có vẻ giống như một nỗ lực cao quý, phải không? Bạn có thể chọn xem bạn muốn học bất kỳ ngành nào trong bốn ngành chính của STEM: khoa học, công nghệ, kỹ thuật hoặc toán học. Đối với khoa học, nó thường được chia theo bản chất của đối tượng nghiên cứu: khoa học máy tính, vật lý, thiên văn học, hóa học và sinh học, kể cả những ngành phổ biến nhất. Chà, tôi đã chọn lĩnh vực sau cùng, khoa học sinh học đan xen với y học.
Đó dường như là một sự lựa chọn tuyệt vời trong thời đại của chúng ta.
Tuy nhiên, làm việc trong lĩnh vực này không phải là một cuộc dạo chơi trong công viên. Trừ khi bạn may mắn được làm việc trong môi trường phù hợp và có động lực đúng đắn, nếu không lựa chọn như vậy có thể gây hại cho bạn và những người khác nhiều hơn là có lợi.
Nghiên cứu thường là một cuộc săn ngỗng trời
Lần tới khi bạn đọc một mẩu bằng chứng khoa học, hãy ghi nhớ rằng nó rất có thể là sai. Điều này đã thực sự được lý thuyết hóa và chứng minh trong một bài báo năm 2005, và dẫn đến một cuộc tranh luận sôi nổi. Hãy để tôi giải thích lý thuyết này, một cách đơn giản nhất có thể; nó áp dụng cho tất cả các lĩnh vực nghiên cứu, STEM và không phải STEM.
Để thực hiện một khám phá khoa học, bạn (thường) xây dựng một giả thuyết, sau đó bạn đưa nó vào thử nghiệm. Nhưng bạn không thể kiểm tra nó trên toàn bộ tổng thể thống kê (bao gồm tất cả các đối tượng nghiên cứu có thể). Rõ ràng là bạn không thể đưa một loại thuốc thử nghiệm cho tất cả bệnh nhân ung thư trên thế giới. Bạn không thể phân tích tác động của một thay đổi kinh tế ở quốc gia của mình và cho rằng nó sẽ áp dụng theo cùng một cách ở bất cứ đâu và bất cứ khi nào. Thay vào đó, bạn thiết kế và thử nghiệm trên một nhóm cá nhân giới hạn, sau đó ngoại suy (với một mức độ không chắc chắn nhất định) cho toàn bộ tổng thể. Đối với một giả thuyết được coi là có khả năng đúng cao, tỷ lệ không chắc chắn phải nhỏ hơn 0,05 (5%).
Các thí nghiệm có thể dẫn đến kết quả không thuyết phục, do ngẫu nhiên (trùng hợp ngẫu nhiên) hoặc các yếu tố khác. Và có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến các thí nghiệm. Một nhà nghiên cứu có thể thiên vị (dù cố ý hay không) trong việc lựa chọn đối tượng, phương pháp thống kê hoặc quy trình thử nghiệm. Các mô hình có thể không sao chép các kịch bản trong thế giới thực (ví dụ: mô hình động vật trong nghiên cứu ung thư, mô hình thống kê trong nghiên cứu kinh tế). Sự kết hợp của hai sự kiện khác nhau có thể ngụ ý một cách ngớ ngẩn về quan hệ nhân quả; đúng hơn, biến thứ ba – một biến gây nhiễu có thể ảnh hưởng đến hai biến trước. Một khó khăn khác phát sinh khi giả thuyết ban đầu được chia thành những giả thuyết nhỏ hơn, cụ thể hơn, được kiểm tra riêng lẻ (cho phép phương pháp hái cherry khiến làm hỏng kết quả).
Ngoài các yếu tố đã nói ở trên, còn có một trở ngại khác: các nhà nghiên cứu có xu hướng kiểm tra một số lượng lớn bất thường các giả thuyết ngụy biện (trái ngược với giả thuyết thực sự đúng) và chứng minh sai (ít nhất một phần trong số chúng) là đúng. Động cơ chứng minh rằng điều gì đó có vẻ sai lại thực sự đúng là rất lớn. Ai lại không muốn nghiên cứu của mình (“lạm phát làm giảm tỷ lệ thất nghiệp”, “socola đen ngăn ngừa ung thư”) trở thành tiêu điểm và đảm bảo có thêm nguồn tài trợ?
Vấn đề này đã được xác nhận nhiều lần, bằng cách đơn giản là cho phép các nhà nghiên cứu khác nhau thực hiện lại các phân tích ban đầu, sử dụng cùng một phương pháp luận; những nỗ lực như vậy có hình thức “nghiên cứu sao chép”. Trong một nỗ lực bao quát để tái tạo các nghiên cứu trước đây về nghiên cứu ung thư, 11% nhỏ bé (6 trên 53) đưa ra kết luận tương tự với những nghiên cứu ban đầu. Một cách tương đối, trong Kinh tế học, các khảo sát nhân rộng rất khan hiếm; một báo cáo cho thấy 39% (7 trong số 18) nghiên cứu sao chép thất bại. Lĩnh vực này chắc chắn đòi hỏi sự chú ý hơn nữa.
Chọn đúng hướng không dễ
Để nghiên cứu, bạn phải dựa trên các giả định của mình về kiến thức trước đó. Tuy nhiên, khi kiến thức trước đây có thể thiếu sót, làm sao một người có thể chắc chắn đi theo con đường hiệu quả?
Trong quá trình làm việc của mình, tôi đã phải dành một lượng thời gian đáng kể để không chỉ tìm lại những khám phá trước đây liên quan đến nghiên cứu của mình mà còn đánh giá chất lượng khoa học của chúng. Một giả định được tìm thấy trong các tài liệu khoa học có thể dễ dàng được coi là đương nhiên – có vẻ như nó đã được chứng minh. Nhưng bằng chứng của nó có thể không hoàn thiện. Tôi nhớ lại việc tìm kiếm một số nghiên cứu cấp cao đã phá vỡ hoàn toàn các kết luận trước đó và khiến tôi phải thay đổi chiến lược nghiên cứu của mình. Sự khéo léo có thể giúp tận dụng sự khác biệt về mặt khoa học, nhưng cũng có thể dẫn đến việc tạo thêm nhiều “mảnh vụn” hơn cho một tài liệu khoa học quá tải.
Trong những tình huống cực đoan, nghiên cứu có thể kém chất lượng đến mức một nghiên cứu cụ thể đưa ra kết quả bị thao túng do xuất phát từ hành vi ác ý (số liệu, biểu đồ hoặc bảng sai). Các cuộc điều tra sâu hơn thường bắt buộc thu hồi các bài báo đã xuất bản đó. Số lượng giấy tờ bị thu lại tăng đều đặn, nhưng chúng có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Sự pha trộn này khiến các nhà nghiên cứu vào một cuộc đấu tranh không hồi kết để theo đuổi sự thật.
Xuất bản hoặc Lụi tàn
Trừ khi bạn làm việc với tư cách là nhà nghiên cứu trong một công ty tư nhân, với mục đích cạnh tranh và đưa ra các giải pháp cụ thể cho khách hàng của công ty, bạn có thể thấy công việc của mình được đánh giá không phải bởi chất lượng mà bởi kết quả khoa học. Câu cách ngôn “xuất bản hoặc lụi tàn” đề cập đến áp lực xuất bản kết quả nghiên cứu trên các tạp chí nổi tiếng; ý nghĩa tiêu cực của nó cộng hưởng khắp các cơ sở nghiên cứu và học thuật.
Các tạp chí cạnh tranh để đạt vị thế khoa học cao hơn. Bằng cách này, họ có thể thu hút các giấy tờ chất lượng cao hơn và tính phí nhiều hơn. Thật không may, “vị thế khoa học” của một tạp chí thường được đo lường thông qua điểm số phản ánh số lượng trích dẫn mà các bài báo đã xuất bản của tạp chí đó nhận được trong hai đến ba năm qua. Một con số trừu tượng như vậy phản ánhkém về chất lượng của nghiên cứu đã xuất bản – thậm chí có thể thực hiện các trích dẫn đối với các bài báo không liên quan, làm tăng điểm số một cách giả tạo. Các tòa soạn có thể tận dụng lợi thế của việc tự trích dẫn để tăng xếp hạng của họ.
Tương tự như vậy, một bài báo mang một tiêu đề khoa trương hoặc một kết quả nghe có vẻ to tát (có thể là sai) sẽ thu hút các trích dẫn và giúp nó dễ dàng được đăng trên một tạp chí hàng đầu hơn. Trong những trường hợp cực đoan, người ta phát hiện ra rằng các tạp chí thậm chí còn không kiểm tra bài báo hoặc tác giả trước khi xuất bản nó.
Tự do và Sức khỏe Tinh thần
Một sự nghiệp khoa học bắt đầu bằng cách theo đuổi bằng tiến sĩ. Mặc dù có vẻ như là một đặc ân, nhưng việc nhận được bằng tiến sĩ có nhiều nhược điểm và tất cả đều do người giám sát. Có những báo cáo về việc nghiên cứu sinh bị buộc phải làm công việc “gần như nô lệ”, bị bắt nạt hoặc làm việc ngoài giờ (hơn 3/4 số người được hỏi trong một nghiên cứu quy mô lớn làm việc ngoài giờ). Sau này trong sự nghiệp của một người, nghiên cứu học thuật xoay quanh những kỳ vọng cao, sự bấp bênh trong công việc (tài trợ cho nghiên cứu rất năng động) và thúc đẩy năng suất – những chủ đề thường xuyên được tìm thấy trong các cuộc khảo sát.
Một nền văn hóa làm việc có tính cạnh tranh cao như vậy kết hợp với con đường hẹp dẫn đến thành công thường dẫn đến căng thẳng và lo âu. Một nghiên cứu quy mô lớn cho thấy 36% nghiên cứu sinh tiến sĩ đã tìm kiếm giúp đỡ về chứng lo âu hoặc trầm cảm; 34% các học giả trên toàn thế giới cũng như vậy. Thậm chí còn có nhiều nhà nghiên cứu cho thấy dấu hiệu trầm cảm có thể xảy ra: 53% áp đảo trong số các nhân viên nghiên cứu của Vương quốc Anh.
Kết luận
Bất chấp những rào cản và cạm bẫy, một sự nghiệp khoa học vẫn có thể trọn vẹn. Các nỗ lực nghiên cứu khoa học trên toàn thế giới được thực hiện nhằm tạo ra các tiêu chuẩn chính xác hơn trong phân tích thống kê, cải thiện xếp hạng tạp chí và tạo điều kiện thuận lợi cho kinh nghiệm tiến sĩ. Thông qua làm việc thông minh, ở đúng nơi (được bao quanh bởi những người có cùng chí hướng) và đúng thời điểm (để nghiên cứu tìm thấy tác dụng của nó), những bộ óc tốt nhất trên thế giới giúp cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn và làm sáng tỏ những gì đang chờ được tiết lộ.
Tuy nhiên, những nơi và khoảnh khắc thích hợp như vậy rất hiếm; tìm vị trí của một người trong thế giới khoa học có thể là một thách thức. Bất kỳ ai muốn theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu khoa học như vậy nên thực hiện “nghiên cứu” của họ trước.
Nguồn: Daniel Sterbuleac – FEE
Dịch: Hải Anh
